Кариб ҳавзасида жойлашган мўъжазгина орол - Бонэйр футболи ФИФА билан судлашишга шайланмоқда. Оролликлар халқаро ташкилотнинг алоҳида аъзоси бўлиб, ўз терма жамоаларини турли турнирларга олиб чиқмоқчилар. Маълумот учун, Бонэйр - бу кактуслар, туз ва дайвинг макони. Шу кунга қадар 3та мамлакат қарамоғида бўлган орол ҳудуди атиги 288 квадрат|километрга тенг. Бонэйр Кариб ҳавзасида Венесуэла ва Кюрасаога яқин миттигина оролдир.
Бонэйрни XV аср бошида испанияликлар кашф этишган ва оғир меҳнатга ярайдиган маҳаллий аҳолини куч ишлатиш асносида Гаитига қул сифатида юборишган. Ўзлари эса оролда 1,5 аср давомида уй ҳайвонлари (асосан сигирлар)ни кўпайтириш билан шуғулланишган. Кейин Бонэйр голландлар томонидан истило қилинган, бироқ янги ҳукмдорларнинг даври атиги 12 йилга чўзилган. Ўшанда голландлар британияликларга бас келолмай, оролни бўшатиб қўйишган. XIX асрнинг ўрталарига қадар Бонэйрда қуллар асосан туз ташиш (оролнинг иккинчи номи - туз порти) ва маккажўхори етиштириш билан кун кечиришган. Кейинчалик ҳукумат 600 нафардан кўп кишини озод қилган. Бонэйр иккинчи жаҳон уруши пайти муҳим стратегик ҳудудга айланади. Яъни АҚШ ҳарбий кучлари у ерга ўз базасини жойлаштириб, Германия ва Австрия томон бомбали самолётларини учиради. Оролда аёллар жуда кўплиги учун америкаликлар урушдан кейин у ерда махсус тикувчилик фабрикаси қуришади. Бонэйрда ўша йиллар яна аэропорт ва меҳмонхоналар ҳам қад ростлайди. Орол эндиликда сайёҳларни қаҳрабодек тортадиган маскан: қуруқ иссиқ иқлим, дайвинг ва кактуслар. Хорли гул шу қадар кўпки, улардан девор сифатида фойдаланилади.
Дайвинг ва виндсёрфинг - оролда оммалашган асосий спорт турлари. Бонэйрда ҳар икки йўналиш бўйича жаҳон чемпионатлари ўтказилади. Виндсёрфингнинг айрим юлдузлари ҳаттоки, оролда муқим истиқомат қилишади. Ҳозирги Бонэйр алоҳида мақомга эга. Оролда тўлиқ автономия тарафдорлари кўп, бироқ у ҳамон Нидерландия қонунларига бўйсинади, гарчи Евроиттифоққа дахли бўлмаса ҳам. Дейлик, Бонэйрнинг расмий валютаси евро эмас, балки доллардир. Оролнинг асосий даромад манбаи - сайёҳлик ва туз сотиш. Яна Венесуэла нефти ҳам шу жойда сақланади. Муҳими, Бонэйрда экология бобида ҳаммаси жойида: сарфланадиган электроэнергиянинг ярми шамол генераторлари ҳисобига ишлаб чиқарилади. Режада бу борада 100 фоизлик натижага эришиш бор.
Футбол масаласига келсак, Бонэйр КОНКАКАФнинг тенг ҳуқуқли аъзосига айланиб улгурди. Аммо ФИФА уни тўлақонли аъзо сифатида қабул қилишни хоҳламаяпти. Гап шундаки, 2010 йилга қадар Нидерландия Антиль ороллари ташкилот аъзоси эди. Бонэйр эса айнан унинг таркибига кирарди. Энди бирлашув иттифоқи бекор қилинди ва ҳар бир орол Нидерландия билан ўз йўли бўйича алоҳида келишиб олди. Жумладан, спорт соҳасида ҳам. Натижада Бонэйрда маҳаллий терма жамоа шакллантирилди. Зеро, оролда 9та клубни ўз ичига олган лига бор. Шунга асосан, КОНКАКАФ 2013 йили оролни ўз оиласига қўшиб олди. Бонэйр терма жамоаси шундан буён 17та ўйин ўтказди (энг жиддий рақиб - Ямайка термасига 0:6 ҳисобида ютқазди). Муҳими, янги жамоа ҳисобида 6та ғалаба ҳам бор, улар ўзига ўхшаган кичик ороллар термалари билан ўйинларда қайд этилган. Бонэйр миллий жамоасининг деярли барча футболчилари маҳаллий лигада тўп суришади, фақат ҳужумчилардан бири Нидерландия чемпионати учинчи дивизионида ўйнамоқда. Хуллас, бонэйрликлар ўтган йили ФИФАга аъзо сифатида кириш юзасидан «заявка» топширишганди. Бироқ аризаларига рад жавоби берилди. Сабаби - оролда кўп нарса ҳамон Нидерландияга боғлиқ. Бонэйр томони ФИФА жавобига нисбатан апелляция беришга улгурди ва янги кенгаш вақтини кутмоқда. Оролликларда ижобий якунга умид йўқ эмас. Мисол учун, Кюрасао ҳам голланд ороли ҳисобланади, лекин уни Нидерландия Антиль ороллари вориси сифатида ФИФА оиласига қабул қилишган. Шунингдек, суд воситасида ФИФАга кирган Гибралтар (Буюк Британия ва Испания ўртасидаги можароли ҳудуд) тажрибаси ҳам бор. Масаланинг асосий моҳияти шуки, агар Бонэйр судда ғалаба қозонса, унда ФИФА аъзоси сифатида ЖЧ саралаш босқичида иштирок этади ва бунинг ортидан 6 миллион доллар олади.
А.АҲМЕДОВ тайёрлади.
Манба: interfutbol.uz
Киритилган сана: 17.12.2017 17:00
Киритилган сана: 23.11.2017 06:27
Киритилган сана: 29.10.2017 17:51
Киритилган сана: 20.12.2017 09:09
Киритилган сана: 26.11.2017 06:28
Киритилган сана: 29.12.2017 00:29
Киритилган сана: 16.05.2017 14:23
Киритилган сана: 23.07.2017 22:07
Киритилган сана: 24.11.2017 00:17
Киритилган сана: 21.09.2017 12:35
Киритилган сана: 16.01.2018 04:31
Киритилган сана: 07.01.2017 14:02
Киритилган сана: 05.11.2017 13:21
Киритилган сана: 09.10.2017 00:15
Киритилган сана: 08.05.2017 04:20