«А» серия АПЛ ва Ла-Лигадан юқорида, РПЛ эса Туркия ва Кипр чемпионатлари ўртасида. Қизиқ-а, наҳотки, чиндан ҳам, шундай? Бунга кафолат бериш мумкин эмас. Лекин рейтинг муаллифлари хулосалари - шу. Ўзи IFFHS (Футбол тарихи ва статистикаси халқаро федерацияси) ҳазил-мутойибага мойил муассаса. Дейлик, Германиянинг нуфузли нашрларидан бири Spiegel эскпертлари IFFHS (айтишларича, алаҳлашга аллергияси бор кишилар шундай товушда аксирадилар)ни телба фанатлар тасарруфидаги идорага қиёслашганди. «Телба фанат» - бу 1984 йили Лейпцигда статистик маълумотлар билан шуғулланувчи алоҳида идорага асос солган доктор Альфредо Пёге.
Шунинг баробарида IFFHS рейтингларига беписандлик билан қўл силтаб кетишнинг иложи йўқ. Ҳар ҳолда, ФИФА бу ташкилотни жаҳон футболининг бош солномачиси сифатида эътироф этади. Гарчи ташкилот мунтазам равишда таъна-дашномлар остида фаолият юритаётган бўлса ҳам. Кёльн университети профессори ва футбол эксперти Карл Леннарц «касб»доши Альфредо Пёге ҳақида қатъий ва лўнда фикрга эга: «Бу рейтингларнинг бари ноаниқ. Улар Альфредо Пёге нуқтаи-назари, холос. IFFHS - бир киши ижросидаги томоша». Шўрлик Пёгени ватандошлари не-не тахаллуслар билан сийламадилар: фанатик, уйдирмачи, қонхўр... Германиянинг йирик ахборот агентликлари IFFHSни «айтарли нуфузи йўқ манба» ўрнида кўради ва унинг статистикаларию, рейтингларини чоп этишни истамайди. Хўш, унда ФИФА қаёққа қараяпти? Бу йирик ташкилот яқингача кимнинг измида фаолият юритганини биласизми? IFFHS билан ҳамкорлик Йозеф Блаттердек «пихини ёрган» коррупционер фаолиятининг бир томчиси, холос. Футбол тарихи ва статистикаси ташкилоти эса, ўзини миллионлар ўйини оламидаги намунали адолат пешвоси, деб ҳисоблайди: «Федерация рейтинг тузишнинг энг холис усулини ишлаб чиқди. Дейлик, ҳайъат гуруҳи турли мамлакатларнинг нуфузли экспертларидан шаклланган».
Бундай умумлашма интернет даврига қадар ўз хизматини яхши адо этганди. Бироқ ахборотлар яшин тезлигида тарқаладиган ҳозирги замонда «турли мамлакатлардан саралаб олинган ҳайъат аъзолари» Альфредо Пёге ворисларига айланишган. IFFHS асосчиси 2013 йили ҳаётдан кўз юмди, аммо унинг иши давом этмоқда. Бунга ташкилотнинг турли-туман ажабтовур рейтинглари яққол исботдир. Ҳа, Футбол тарихи ва статистикаси халқаро федерацияси бисотида хилма-хил рейтинглар етарли. Масалан, IFFHS Арсен Венгерни 10 йилликнинг (2000-2010) энг яхши мураббийи сифатида эътироф этганди. Ваҳоланки, ўша даврда сэр Алекс Фергюсон «қизил иблислар» билан икки эмас, 5 марта АПЛ чемпионлигини қўлга киритган, қўшимчасига, ЧЛда ҳам зафар қучганди. Шунингдек, Жозе Моуриньонинг юксак парвози, Карло Анчелотти тузган буюк «Милан» ҳам айнан шу йилларга тўғри келади. Хуллас, рад этиш мушкул саналган шундай номзодлар орасидан Венгерни танлаш учун қандайдир ўзига хос фикрга эга бўлиш талаб этилади.
Муассаса мураббийларни калака қилгани етмагандек, футбол клублари ва миллий чемпионатлар савиясига ҳам баҳо беришни «ўрнига қўймоқда». Масалан, 2016 йили жаҳон клублари рейтингининг 1-ўрни Колумбиянинг «Атлетико Насьонал» жамоасига берилганди. 2020 йилги 80та энг сара лигалар рўйхатини эса Италия «А» серияси бошқариб турибди. Италия бош лигаси 14 йиллик танаффусдан кейин яна дунёнинг тенгсиз чемпионати! Албатта, фақат IFFHS наздида. Тўғри, «А» серия 1991-2006 йиллар оралиғида ташкилот қайдномасида яққол етакчилик қилганди. Бироқ кейинчалик Англия ва Испания лигалари ҳақли равишда олдинга ўтди. Энди номаълум сабабларга кўра, «А» серия яна пешқадамга айланди.
Таажжубки, бирор жамоаси ЧЛ ярим финалига етиб бормаган йилда «А» серия жаҳон рейтингида етакчилик қилмоқда. Фақат «Аталанта» чорак финалга чиққанди. Боз устига, «Ювентус» ички мусобақада қаторасига 9 йилдан буён ғолибликни ҳеч кимга бермаяпти. Қани бу ерда мантиқ? АПЛ 2-поғонадан жой олди, Ла Лига эса 4-қатордан. Етакчи учликка Бразилия чемпионати лойиқ топилди. Қаранг, Бразилия лигаси Жанубий Америкада пешқадам, унда Аргентина чемпионати 2-ўриндами? Йўқ, қитъа рейтингида 2-ўрин Парагвай биринчилигига тегишли, бу чемпионат жаҳонда 8-ўринда эътироф этилди. Ваҳоланки, биргина «Ривер Плейт» ёки «Бока Хуниорс»нинг таркиби Парагвай чемпионатида қатнашадиган 10та клубнинг умумий қийматидан қимматроқ. Айни шу далиллар асосида турли саволлар кишига тинчлик бермайди: «Ҳурматли ҳайъат аъзолари рейтинг тузиш чоғи нимадир чекиб олишмаганми...?»
«Бавария»нинг мислсиз муваффақияти эвазига Бундеслига жаҳон рейтингида 5-ўринга кўтарилди. Германия биринчилиги 2019 йили 10-поғонада қайд этилганди. Лекин Португалия чемпионати ЧЛ финалида жамоаси майдонга тушган Франция чемпионатидан юқорида. Эквадор лигаси эса ўз тарихида биринчи марта топ-чемпионатлар 10талигига кирди.
Рейтингда иккинчи ўнталикни Шотландия, Греция ва Исроил чемпионатлари очиб берди. 62-қаторга лойиқ топилган MLS матбуот ҳам билмайдиган Конго ДР чемпионатидан орқада, Македония лигаси билан тенг. Россия Премьер-лигаси аввалги рўйхатга нисбатан 1 поғонага кўтарилиб, 27-ўринни банд этди. Аммо Туркия, Руминия ва Дания лигаларидан ортда қолди. Кипр ва етарли савияга эга Мексика чемпионатлари РПЛдан ортда. Дунёнинг етакчи 80та лигаси рўйхатидан Европанинг 45та, Африканинг 11та, Жанубий Американинг 10та, Осиёнинг 8та ва Шимолий Американинг 6та чемпионати жой олди.
Ўзбекистон Суперлигаси IFFHS рейтингининг дастлабки 50талигида қайд этилди - 48-ўрин. Диққатга сазовор томони, ПФЛ байроғи остидаги мусобақа бир йилда 19 қатор юқорига сакради (2019 йилги рейтингда 67-ўринда эди). Миллий чемпионатимиз Осиё бўйича 5-ўринда!
Жаҳоннинг 2020 йилги энг кучли 80та миллий лигаси (IFFHS талҚини)
ЎРИН |
2019 ЙИЛДА |
МИЛЛИЙ ЛИГА |
КОНФЕДЕРАЦИЯ |
ОЧКО |
1 |
4 |
Италия |
УЕФА |
1026 |
2 |
1 |
Англия |
УЕФА |
1003 |
3 |
2 |
Бразилия |
КОНМЕБОЛ |
964 |
4 |
3 |
Испания |
УЕФА |
954 |
5 |
10 |
Германия |
УЕФА |
864 |
6 |
6 |
Португалия |
УЕФА |
721 |
7 |
7 |
Франция |
УЕФА |
661 |
8 |
11 |
Парагвай |
КОНМЕБОЛ |
610,5 |
9 |
9 |
Аргентина |
КОНМЕБОЛ |
603 |
10 |
14 |
Эквадор |
КОНМЕБОЛ |
579,5 |
11 |
12 |
Шотландия |
УЕФА |
575 |
12 |
19 |
Греция |
УЕФА |
574,5 |
13 |
29 |
Исроил |
УЕФА |
554 |
14 |
5 |
Колумбия |
КОНМЕБОЛ |
552 |
15 |
30 |
Миср |
АФК |
534 |
16 |
20 |
Сербия |
УЕФА |
529,5 |
17 |
24 |
Австрия |
УЕФА |
526 |
18 |
8 |
Нидерландия |
УЕФА |
499 |
19 |
18 |
Хорватия |
УЕФА |
492,5 |
20 |
30 |
Жанубий Корея |
ОФК |
490,5 |
21 |
25 |
Украина |
УЕФА |
477 |
22 |
23 |
Чехия |
УЕФА |
462,5 |
23 |
13 |
Бельгия |
УЕФА |
456,5 |
24 |
27 |
Дания |
УЕФА |
454,5 |
25 |
16 |
Руминия |
УЕФА |
430 |
26 |
28 |
Туркия |
УЕФА |
430 |
27 |
26 |
Россия |
УЕФА |
420,5 |
28 |
22 |
Кипр |
УЕФА |
406 |
29 |
21 |
Мексика |
КОНКАКАФ |
397 |
30 |
34 |
Уругвай |
КОНМЕБОЛ |
381 |
31 |
32 |
Саудия Арабистони |
ОФК |
372,5 |
32 |
53 |
Чили |
КОНМЕБОЛ |
365 |
33 |
17 |
Марокаш |
АФК |
361,5 |
34 |
44 |
Норвегия |
УЕФА |
361 |
34 |
42 |
Швейцария |
УЕФА |
361 |
36 |
15 |
Тунис |
АФК |
347,5 |
37 |
40 |
Венгрия |
УЕФА |
343 |
38 |
37 |
Япония |
ОФК |
340,5 |
39 |
52 |
Польша |
УЕФА |
317 |
39 |
77 |
Никарагуа |
КОНКАКАФ |
317 |
41 |
65 |
Коста-Рика |
КОНКАКАФ |
305 |
41 |
69 |
Албания |
УЕФА |
305 |
43 |
39 |
Хитой |
ОФК |
294,5 |
44 |
38 |
Боливия |
КОНМЕБОЛ |
293 |
45 |
36 |
Болгария |
УЕФА |
291,5 |
46 |
47 |
Перу |
КОНМЕБОЛ |
290 |
47 |
49 |
Словения |
УЕФА |
286,5 |
48 |
67 |
Ўзбекистон |
ОФК |
286 |
49 |
33 |
Швеция |
УЕФА |
282 |
50 |
45 |
Беларусь |
УЕФА |
281 |
51 |
60 |
Эрон |
ОФК |
280 |
52 |
61 |
Латвия |
УЕФА |
266,5 |
53 |
76 |
БАА |
ОФК |
265 |
54 |
59 |
Эстония |
УЕФА |
258,5 |
55 |
68 |
Қатар |
ОФК |
248 |
56 |
74 |
Гондурас |
КОНКАКАФ |
242,5 |
57 |
50 |
ЖАР |
АФК |
242 |
58 |
46 |
Шимолий Ирландия |
УЕФА |
239,5 |
59 |
54 |
Словакия |
УЕФА |
230 |
60 |
35 |
Конго ДР |
АФК |
226 |
61 |
70 |
Финляндия |
УЕФА |
221 |
62 |
66 |
АҚШ |
КОНКАКАФ |
211,5 |
63 |
77 |
Македония |
УЕФА |
210,5 |
64 |
62 |
Ирландия |
УЕФА |
206 |
65 |
55 |
Замбия |
АФК |
205 |
66 |
72 |
Молдова |
УЕФА |
199 |
67 |
64 |
Гватемала |
КОНКАКАФ |
198,5 |
68 |
71 |
Литва |
УЕФА |
198 |
69 |
63 |
Судан |
АФК |
195 |
70 |
41 |
Венесуэла |
КОНМЕБОЛ |
187 |
71 |
80 |
Арманистон |
УЕФА |
178 |
71 |
86 |
Танзания |
АФК |
178 |
73 |
90 |
Фарер ороллари |
УЕФА |
174,25 |
74 |
56 |
Озарбайжон |
УЕФА |
174 |
75 |
51 |
Грузия |
УЕФА |
173 |
76 |
58 |
Жазоир |
АФК |
172 |
77 |
57 |
Нигерия |
АФК |
165,5 |
77 |
96 |
Косово |
УЕФА |
160,5 |
79 |
48 |
Ангола |
АФК |
157 |
80 |
95 |
Босния ва Герцеговина |
УЕФА |
152,25 |
А.АҲМЕДОВ тайёрлади
Манба: interfutbol.uz
Киритилган сана: 17.12.2017 17:00
Киритилган сана: 23.11.2017 06:27
Киритилган сана: 29.10.2017 17:51
Киритилган сана: 20.12.2017 09:09
Киритилган сана: 26.11.2017 06:28
Киритилган сана: 29.12.2017 00:29
Киритилган сана: 16.05.2017 14:23
Киритилган сана: 23.07.2017 22:07
Киритилган сана: 24.11.2017 00:17
Киритилган сана: 21.09.2017 12:35
Киритилган сана: 16.01.2018 04:31
Киритилган сана: 07.01.2017 14:02
Киритилган сана: 05.11.2017 13:21
Киритилган сана: 09.10.2017 00:15
Киритилган сана: 08.05.2017 04:20