Маълумки, кейинги ҳафтадан Суперлиганинг жорий йилги мавсумига старт берилади. Клубларимиз эса мавсум олдидан ўз таркибларини янги футболчилар билан тўлдириб боришга интилишмоқда. Айни пайт юртимизда трансфер ойнаси очиқ ва у 12 мартга қадар давом этади. Қишки «келди-кетдилар» ва жамоаларимизнинг бу даврдаги имкониятлари, турли салбий кўринишдаги вазиятларни четдан кузата туриб, бирозгина мулоҳаза юритиш истаги туғилди.

Айтиш жоиз, бу йилдан бошлаб клублар MyLeague орқали электрон рўйхатга олинмоқда. Мазкур жараёнда ҳозирга қадар «Насаф», «Қизилқум», «Бунёдкор», «Сўғдиёна» ва «Андижон» клублари билан боғлиқ кичик муаммолар мавжуд. Улар мазкур муаммоларни бартараф этиш учун ҳаракат қилишмоқда. Ушбу клублар ўзлари учун белгиланган муддатларга улгурмаган бўлсалар-да, ПФЛ уларга қўлдан келганича ёрдам беришга интилмоқда. Аммо 12 мартдан ке-йин уларга ЎзПФЛ ёрдам бера олмайди.

Бундан ташқари, шу йилнинг 5 февраль куни ЎФА Футболчилар мақоми ва ўтиши бўйича қўмита 7 нафар футбол клубига нисбатан легионер футболчиларни рўйхатдан ўтказиш учун тақиқ қўйганди. Улар орасидан «Насаф», «Бунёдкор» ва «Қўқон-1912» клублари легионерлар билан боғлиқ муаммони ҳал этди. «Сўғдиёна», «Сурхон», «Оқ-тепа» ва «Бухоро» клубларига нисбатан тақиқ эса ўз кучида турибди.

Шу ўринда бир кичик савол туғилади. Хўш, мана шу легионерларнинг юқорида санаб ўтилган клубларимиз учун фойдасидан кўра зарари кўпроқ тегмадимикан? «Насаф»ку, легионерларни «чертиб» кўриб, кейин олади. Аммо қолган жамоаларимизга жалб этилган легионерлар қайси мезон ва қандай мақсадларни кўзлаган ҳолда олиб келингани алоҳида мавзу. Сўнгги пайтларда сербиялик савиясиз легионерларнинг юртимизга «оқими» ҳам кўпчиликка ёқмаётгани бор гап. Тўғрисини айтганда, анчадан буён айнан шу мавзуда мулоҳаза тайёрлаш ҳақида ўйлаб юргандим, аммо куни кеча ПФЛ расмий сайтида клубларимизнинг легионерлар олдидаги қарздоликлари билан боғлиқ мақола чиққанидан кейин бу мавзуда қоғоз қоралаш фурсати етди, назаримда.

Кўз тегмасин, охирги икки йилда ёш футболчиларни қўллаб-қувватлаш, уларни ўстириш мақсадида яхшигина ишларга қўл урилди. Жумладан, Суперлига баҳсларида ҳар бир жамоадан камида бир нафардан 21 ёшли футболчи майдонга тушиши шартлиги белгилаб қўйилди. Жорий йилдан бошлаб, «Олимпик» номи остида бўлажак олимпиячиларимиз жамланган клуб Про лига баҳсларида иштирок этади. Бизда эса маҳаллий футболчиларга янада кенгроқ эътибор қаратиш имконини берадиган таклиф бор.

Юқорида айтиб ўтганимиздек, Суперлиганинг аксарият клублари легионерлардан қолиб кетган қарздорлик туфайли азият чекишмоқда. Ачинарлиси, ўша легионерларнинг юртимиз клубларида ўз номига муносиб тарзда тўп сурмагани ҳолда, шундоқ ҳам қийналаётган клубларимизни янада оғир аҳволга солиб қўйишмоқда. Хўш, ўзбек футболчилари билан қарийб бир хил савиядаги легионерларни олиб келиб ўйнатишдан мақсад нима? Бундан ким манфаатдор? Ҳа, бунинг жавобини жуда кўпчилигимиз биламиз, аммо айтолмаймиз ҳам, исбот ҳам қилолмаймиз. Чунки ўзбекчилик. Яхшиси, бунақанги легионерларнинг юртимизга бўлаётган «оқим»ини чеклаш керак.

Ҳозир юртимизда легионерлар лимити 4}1 кўринишида амал қилади. Бизнинг таклифимиз эса Суперлигада кучли бешликка киролмаган  клубларимиз учун мана шу лимитни 2га қисқартириш, яъни жами икки нафар легионер қолиши керак, деб ўйлаймиз. Аслида, Суперлигада доимо ўртамиёналар сирасига кирувчи жамоалар учун легионерларнинг кераги йўқ. Қайтанга мўмайгина пул сарфланишининг олди олинади. Аммо бу жамоа мураббийларига маҳаллий футболчилар билан кучайтира олмаган чизиқларни кучайтириш учун барибир хорижлик футболчи керак. Бундай бўшлиқни тўлдириш учун икки нафар легионердан ортиғи ортиқ, назаримизда. Бу ерда сон эмас, сифатга эътибор қаратиш муҳим.

Агарда, бундай жамоалар келаси йилдан совринли ўринлар учун курашмоқчи бўлишса, марҳамат, кучли бешликка киришсин. Тўғри танлов ва ёндашув орқали мавжуд масалани маҳаллий футболчилар билан ҳам бемалол уддаласа бўлади. Тўғриси, шунчаки мўмай даромад топиш илинжида икки томонлама манфаатли бу каби сифатсиз трансферлар орқали футболимиз ривожи учун қилинаётган саъй-ҳаракатларнинг битта илдизи қирқиб қўйилмоқда, холос.

Энди тасаввур қилиб кўринг, агар биз билдирган таклиф бў­йича йўл тутилса, легионерлар чекловига учраган жамоалар маҳаллий футболчиларга эътибор қаратишга мажбур бўлишади. Бу эса, ўз-ўзидан, 15-18 нафар футболчи учун имконият яхшиланди, деганидир. Натижада, кучли бешликдан қуйида қолган жамоалар учун сифатли футболчиларга бўлган эҳтиёж ниҳоятда ортади. Балки шунинг ортидан ҳар йили одатдагидан кўпроқ футболчи кашф этармиз. Агарда бу услубни қуйи дивизионларда ҳам қўллаб кўрилса, натижа ундан ҳам яхшироқ бўлади. Айниқса, Про лигада. Шу тариқа легионерлар билан боғлиқ муаммолар салгина бўлсада енгиллашади. Сифатга ва чўнтакка қараб иш тутиш бошланади, чемпионат кучаяди. Асосийси, футболимиз ютади.

Мен бу мавзуда ёшлар футболи билан шуғулланувчи айрим мутахассислар муносабатини ўргандим. Улар ҳам юқоридаги фикрларга қўшилишди ва қўшимча равишда юртимизга жалб этилаётган легионерлар савиясига уни таклиф қилган шахс жавоб бериши кераклигини айтиб ўтишди. Биз бу чекловни нега кучли бешликка киролмаган жамоаларга қўллаш кераклиги ва унинг фойдалари ҳақида имкон қадар мулоҳаза юритдик. Зарарини эса кўрмаяпмиз. Аксинча, кучли бешликка кирган клублар учун лимит ўз кучида қолгани яхши. Чунки улар юқори мақсад ва вазифаларни кўзлаб иш кўришади ҳамда бу жамоаларнинг аксарияти халқаро мусобақаларда юртимиз шарафини ҳимоя қилишлари керак. Етакчилар ва қуйидаги жамоалар орасидаги тафовут эса, юқорида айтиб ўтганимиздек, тўғри танлов ва ёндашув орқали йўққа чиқарса бўладиган иш. Албатта, бунга эришиш кўп жиҳатдан мураббийларимизга боғлиқ масала. Демак, бу орқали мутахассисларимизнинг билим ва салоҳиятларини кузатиш имкони ҳам пайдо бўлади.

Биз ЎзПФЛ таркибида ўз ишини пухта биладиган, вазиятга холис ва адолат билан ёндашадиган, футбол жамоатчилигининг талаб ва таклифларни инобатга оладиган, уларни ўрганадиган, мавжуд муаммоларни тўғри англаб, изчил бартараф этиш йўлларини излайдиган мутахассислар борлигига ишонамиз. Биз ўзбек футболи ривожига бефарқ бўлмаган инсон сифатида фикр билдирдик, холос.

Танганинг икки томони бўлгани каби, эҳтимол, биз илгари сураётган ғоянинг ҳам салбий жиҳатлари бордир. Лекин унутмайликки, хориждан кириб келаётган ҳар қандай легионер футболчи ўзимизнинг қоракўзлар ўрнини эгаллайди. Натижада, ҳар йили камида 10-20 нафар маҳаллий футболчилар ўйин амалиётисиз қолиб кетишади. Келажакда шуларнинг ҳеч бўлмаганда икки нафари легионерга айланиши, бир нафари бўлса ҳам терма жамоада ўз ўрнига эга бўлиши мумкинлигини инобатга олсак, бу катта йўқотиш.

ХУРШИДБЕК