Ўтган ҳафтанинг энг шов-шувли воқеаси Фозил Мусаевнинг «Жубило Ивата» (Япония) клуби билан шартнома имзолагани бўлди. «Кунчиқар юрт» чемпионати Осиёда энг кучли биринчиликлардан ҳисобланади ва энг эътиборга молик жиҳати - йил ўтгани сари ривожланиб бормоқда. Бу ривожланиш Хитой ёки араб мамлакатларида бўлгани сингари катта пул эмас, балки сифат ва маҳорат эвазига бўляпти. Бу ҳам, албатта, катта аҳамиятга эга. Гапимизга шубҳа қиладиганлар топилса, клублар ўртасидаги жаҳон чемпионатига назар ташлашсин. «Кашима Антлерс» финалда кимсан Мадриднинг «Реал» клубини оғир аҳволга солиб қўйганини ҳали унутганимизча йўқ.

Энди Фозил Мусаев мана шундай чемпионатда тўп суриши лозим. Ва бежиз ушбу трансферга катта эътибор қаратилмаяпти. Бу ўринда гап Мусаевнинг Япония чемпионатида иштирок этадиган илк ўзбекистонлик футболчи бўлганида ҳам эмас. Японлар ақлли халқ ва кимгадир чиройли кўзлари учунгина пул тўлашмайди. «Жубило Ивата» Фозил Мусаев билан уч йиллик шартнома имзолаган экан, демак ҳамюртимиз шунга муносиб.

Қачонлардир шундай бўлиши керак эди-да. Насиб қилса, вақти келиб ўзбекистонлик қайсидир футболчи илк марта Испания ла лигасида ўйнайди, яна бири эса Англия премьер-лигасида. Фозил Мусаевнинг Японияда тўп суришига келсак, бизнинг футболчилар «J» лигадан кўра кучлироқ чемпионатларда ҳам ўйнашган ва ўйнашмоқда. Шахсан ўзим учун Япония чемпионатидан кўра Украина биринчилиги кучлироқ кўринади. Виталий Денисов ва Одил Аҳмедов (!) тўп сураётган Россия чемпионати ҳақида-ку, умуман гапирмасак ҳам бўлади. Фозил Японияда ўйнаган ўзбекистонлик илк футболчи бўлиб тарихда қолади, бу аниқ. Аммо ундан-да юксак даражада тўп сурган ҳамюртларимиз бор ва бу ҳолат бизни ортиқча ҳаяжонга солмаслиги лозим. Мусаевнинг «кунчиқар юрт»га кетиши эса биз учун бошқа томонлама муҳим. Яъни, изланишдан тўхтаб қолмаган футболчи кучли чемпионатда фаолият юритиш имкониятига эга бўлишини айнан шу мисолда кўриб олишимиз мумкин.

Фозил Мусаевнинг шу вақтга қадар ўтказган фаолияти олий лигадаги бошқа футболчиларникидан фарқ қилмайди. Унинг «миссия»си «Насаф»да бошланди, кейин «Машъал»га ўтди, сўнгра яна «Насаф»га қайтди. Кейинчалик «Бунёдкор» ва «Локомотив»да ярим йилдан тўп сурди. Бу орада Қатар ва Эрон чемпионатларида тўп суриб келишга ҳам улгурди. Ниҳоят, ўтган йили яна «Насаф»га қайтди ва олти ой қаршиликлар шарафини ҳимоя қилди. Бундай фаолият қайси футболчига хос эмас? Олий лигада йил ўтгани сари жамоа алмаштирадиганлар етарлича топилади. Аммо ёмон томони, ўшаларнинг аксарияти ўз қобиғидан чиқиб кетишга куч топа олишмайди. Фозил эса олдинга интилиш ва яхши агент хизматидан фойдаланиш қай даражада самарали бўлишини исботлай олди.

Ўзбекистон чемпионатидан ҳар йили қайсидир футболчи хорижга кетади. Масалан, бу йил Жавлон Гусейнов Таиландга, Шавкат Саломов эса Малайзияга йўл олди. Ўтган йили Шоҳруҳ Гадоев Баҳрайн биринчилигида ўз кучини синаб кўрган эди. Аммо ўзбек футболчиларига бўлган талаб бўйича Малайзияга етадигани топилмаса керак. Авваллари бу мамлакат чемпионати қуйи лигасидан ҳам таклифлар тушиб турарди. Ҳайтовур, охирги вақтларда вазият бироз ўнгланди. Энди олий дивизиондан ҳам талаб бор. Масалан, Павел Смоляченко, Лутфулла Тўраев, Дилшод Шарофетдинов, Воҳид Шодиев ва Ойбек Қиличевлар анчадан буён ўша ерда ўйнашмоқда. Улар орасига Иқбол Бобохонов ва Сирожиддин Раҳматуллаевни қўшиш мумкин. Яқин кунларда Бобур Акбаровни ҳам Малайзиядан қидириб қолсак, асло ажабланмаймиз. Узунқулоқ гапларга қараганда, унга яхшигина таклиф тушган.

Аммо бу ҳали ҳаммаси эмас. Яқинда Малайзиянинг «Т-Тим» клуби «Локомотив» ҳужумчиси Темурхўжа Абдухолиқовга қизиқиш билдиргани хабар қилинганди. Ҳужумчининг ўзи ҳам ушбу хабарни тасдиқлаган. Эътибор беринг, буниси анча жиддий масала. Чунки гап олий лиганинг энг яхши тўпурари ҳақида кетмоқда. Энди бир саволга жавоб излаб кўрсак - Ўзбекистон чемпионати савияси Малайзияга футболчи етказиб бериш даражасига тушиб бўлдими?

Тушунамиз, футболчининг фаолияти қисқа ва пул ишлаб қолишга улгуриши лозим. Ҳатто кимсан Оскар ҳам «Челси»ни ташлаб, «Шанхай»га ўтиб кетди. Бу мантиқ бўйича фикр юритадиган бўлсак, футболчиларга мутлақо эътироз билдириш мумкин эмасдек. Аммо шу ўринда яна бир саволни ўртага ташлашга изн берсангиз - Япония чемпионатида ўзбекистонлик илк футболчи бўлган Фозил Мусаевнинг ўрнида номи юқорида келтирилганлардан кимдир бўлиши мумкинмиди? Очиғи, Фозилга бўлган барча ҳурматни сақлаган ҳолда айтиш лозим, у Японияда ўйнаётган экан, демак Лутфулла Тўраев, Шавкат Саломов, Ойбек Қиличев ва Воҳид Шодиевлар ҳам бемалол бу ишни уддалашади. Истак ва хоҳиш етарли бўлса, албатта...

Биз бу билан нима демоқчимиз? Малайзия ва шунга ўхшаш мамлакатлардан кейинчалик ҳам футболчиларимизга қизиқиш бўлиши турган гап. Аммо истардикки, улар бу таклифни қабул қилишдан аввал яхшилаб ўйлаб кўришса. Фозил Мусаев Японияда ўйнар экан, нима учун бошқалар ҳам шу ишни уддалай олишмайди? Ахир Фозилнинг савиясидаги футболчилар бизда яна топилади-ку, шундай эмасми?

З.ҚОСИМОВ