JFL in Tashkent футбол мактабида германиялик мутахассис Херальд Фритц томонидан маҳаллий мураббийларимиз учун семинар ўтказилаётгани ҳақида олдинроқ хабар берилганди.

Тунов куни йўлим яна ўша томонларга тушиб, мураббий билан суҳбатлашиш насиб этди. Йўқ, бу интервью эмас. Семинар ноябрь охирига қадар давом этади ва унинг якунида алоҳида интервью олишни режалаштириб қўйгандим.

Бу сафар эса Фритц билан шунчаки, суҳбатлашдик, холос. Аммо шу суҳбат ҳақида ҳам ёзишдан ўзимни тўхтатиб туролмадим. Чунончи, мулоқотимиз ўзбек футболи мухлисларини қизиқтирадиган масалаларни қамраб олди.

JFL in Tashkent мактаби пойтахтдаги NBU-Osiyo стадиони ҳудудида жойлашган. Бу ерда жуда катта спорт мажмуаси мавжуд бўлиб, табиий майдондан тортиб, сунъийсигача, тренажёр залидан тортиб, сув ҳавзасигача - барчаси ёш футболчилар ихтиёрида.

Мен борган вақт тушлик вақти якунланганди ва Херальд Фритц мактаб жойлашган бино яқинидаги ўриндиқда қуёшга тобланиб, ястаниб ўтирганди. Олдига бордим, мени кўргач, ўрнидан туриб кўришди.

«Юртимизда икки ҳафта бўлиб, шарқона тавозе билан ҳам анча танишиб олибди» - хаёлан кулимсираб саломлашдим мураббий билан. Ўриндиққа чўкканимиздан сўнг Херальд телефонини олиб, об-ҳаво маълумотини кўрсатди - Германияда икки ҳафтадан буён тинимсиз ёмғир ёғаётган экан.

«Бизда ёғингарчилик кўп, ҳамма жойни захлатиб юборади. Бу ерда эса қаранг, қандай яхши, кетгунча қуёшга яхшилаб тўйиб олишим керак, -деди у мусаффо осмонга ишора қилиб. - Ўзбекистон иқлими жуда яхши».

Аммо мени иқлимимиздан кўра, футболимиз кўпроқ қизиқтирарди. Шу боис ҳам, суҳбат мавзусини бошқа ўзанга буришга ҳаракат қилдим.

«Ҳа, бизда иқлим зўр. Аммо жаноб Херальд, мени кўпроқ футболимиз ҳақидаги фикрингиз қизиқтиради. Бу борада нима дея оласиз? У ҳам шундай яхшимикан?»

Германиялик мураббийнинг яқинда олий лига доирасида «Пахтакор» ва «Олмалиқ» ўртасида кечган ўйинни стадионда томоша қилганидан хабарим бор эди.

Шунга асосан, унинг хулосаларини билишни истадим. Гарчи ҳали олдинда катта интервью режалаштирилган бўлса ҳамки, битта ўйин тафсилотини билиб олсак, зарар қилмас. Херальд саволимдан сўнг анча жиддий тортди ва бироз ўйланиб қолди.

Кейин эса бош бармоғини кўтариб, тилга кирди: «Футболчиларингизда техник салоҳият зўр, ҳеч қандай эътироз йўқ. Тўпни тўхтатиб олиш, ўнглаш, рақибни алдаш, дриблинг - булар талаб даражасида эканлиги кўриниб турибди».

Бу германиялик мутахассиснинг ўзбек футболи юзасидан билдирган ягона ижобий фикри бўлди. Қолган гаплари ҳар қанча аччиқ бўлмасин, ҳаққонийлигини тан олмасликнинг иложи йўқ.

- Аслида ўзбек футболини яхши билмайман, лекин битта ўйиндан хулоса чиқариб айтсам, футболчиларингизни бошқа томонлама мақтолмайман.

Ўйинчиларда техника дарҳақиқат, яхши, аммо тезлик, тактика ва жисмоний тайёргарлик оқсаётгани кўриниб турибди. Тезлик - бунда юқори суръатда югуришни эмас, балки фикрлаш тезлигини назарда тутяпман.

Бутун ўйин давомида футболчиларда фикрлаш яхши шаклланмагани сезилиб турди. Хусусан, футболчилар тўпни қабул қилиб олгач, шошилмасдан, обдон ўйланиб, кейин жамоадошларига узатишларига эътибор қаратдим.

Замонавий футболда бу кечирилмас ҳолатдир. Тўпни қабул қилиб олдингми, дарҳол қарор қабул қилиш шарт. Ҳаттоки, позицион ҳужум вақти ҳам. Тўпни ўзингда кўп ушлаб қолсанг, рақибда прессинг уюштириш имкони юзага келади.

Демак, уни йўқотиб қўйиш хавфи ортади. Қарши ҳужум вақтида-ку, тўпни ортиқча ушлаб турадиган футболчи нечоғли зарар келтиришини айтиш шарт эмас.

Жисмоний тайёргарлик ҳам ҳаминқадар. Биласизми, яқинда Германия миллий жамоаси жаҳон чемпионати саралашида Озарбайжон термасига қарши ўйнади.

Очиғи, мени озарбайжонлик футболчилар дастлабки 30 дақиқада намойиш этган ўйин чинакамига ҳайрон қолдирди. Улар шу қадар яхши ўйнаб юборишдики, ҳаттоки, жаҳон чемпиони саналган Германия термасини мушкул аҳволга солиб қўйишди.

Аммо шундан сўнг Озарбайжон жамоаси футболчилари чарчаб қолишди, шекилли, ўйин жилови тўлиғича немислар, яъни биз томонга ўтди. Иккинчи бўлимда уларда ҳаттоки, тузук-қуруқ ҳимояланиш учун ҳам энергия қолмаганди.

Очиғи, мен қайсидир томонлама Озарбайжон ва ўзбек футболи бир-бирига ўхшашини пайқадим. Кучли жиҳатлари ҳам, муаммолари ҳам анча ўхшаш.

Бу муаммоларни қандай ҳал қилишг мумкин? Фақат меҳнат билан. Футболга нисбатан умумий қарашни ҳам ўзгартириш лозим. Биласизми, футболда майда-чуйда жиҳатлар бўлмайди, ҳаммасига бирдек эътибор қаратиш керак.

Асосийси, бу муаммони ҳал қилиш имконсиз эмас. Муҳими - ўзбек футболчилари техник жиҳатдан бошқалардан қолишмайдилар. Мана шу техникани сайқаллаб, замонавий футболни ўрганиш учун қаттиқ изланиш, меҳнат қилиш лозим.

Херальд Фритц билан суҳбатимиз шу нуқтада якунига етди. Мураббий JFL in Tashkent тарбияланувчилари билан амалий машғулот ўташи лозим эди, болалар уни кутиб туришганди.

Аммо яқин вақтлар ичида мураббий билан яна суҳбат уюштиришни режалаштириб қўйганмиз. Ўша интервью давомида кўплаб саволларга жавоб олишга ҳаракат қиламиз. Демак, «ИнтерФутбол»ни кузатиб боринг...

Зафар ҚОСИМОВ