Яқиндагина бу кўримсиз йигитча Сенегалнинг овлоқ харобаларида тўп тепиб юрганди.

Энди эса АПЛдек дунёнинг энг сара лигасида барчанинг эътиборини ўзига қаратмоқда. Bombardir.ru «Ливерпул»да порлаётган Садио Мане ҳақида сўз юритади.

Скаут келмаса, ким пайқайди?

«Доимо яқинларингга ғамхўрлик қил ва атрофингдагиларга ёрдам бер. Шуни унутмагинки, яхшилик, албатта, қайтади!» - Садио Маненинг отаси навбатдаги ўгитини шундай якунлаганди. Сенегалнинг энг чекка ҳудудида жойлашган Бамбали шаҳридаги масжид имоми фарзанди тарбиясига катта аҳамият берарди. Садио эса болалигида анчайин ўжар эди. Бу хусусияти илк марта отаси уни масжид хизматига тайёрлаётганида намоён бўлди: номзод маълум даражада диний билимга эга бўлишдан ташқари, мактабда ҳам аъло баҳоларга ўқиши шарт эди.

Диний билим борасида Садио муаммога йўлиқмади. Мактабдаги машғулотларни тез-тез ўтказиб юрарди: «Дарс пайтида кўпинча футбол ҳақида ўйлардим, кўзимга тўпдан бошқа нарса кўринмасди.

Сабрим чидамай қолганида, кўчага чиқиб, болалар билан тўп тепардим». 90-йилларда Бамбали футбол учун етарли шароитларга эга эмасди. Чунки Сенегал аввалги Сенегамбия иттифоқидан ажралиб, иқтисодий тангликни бартараф этиш билан овора эди.

Мухолифат ва ҳукумат ўртасидаги келишмовчиликлар оқибатида юзага келган тартибсизликлар иқтисодиётга қирон келтираётган пайтда футбол ҳақида гап бўлиши ҳам мумкин эмасди.

Шу боис, Мане дуч келган ерда тўп суришга мажбур эди: «Қумлоқ ерларда, дабдаласи чиққан асфальт устида, вайроналарда ўйнардик. Мен шунчаки, тўп билан кўпроқ муомала қилишни истардим».

Шундай мураккаб шароитда эришган маҳоратини кейинчалик болалар ўртасидаги мусобақаларда қўллай бошлади. Мане тенгқурларидан яққол ажралиб турарди.

Шунда ҳам яқинлари унинг профессионал футболчи даражасига кўтарила олишига ишонишмасди. «Биз Дакардан 300 км. узоқликда яшаймиз. Бу ерларга ҳанузгача бирор-бир скаутнинг қадами етган эмас.

Шундай экан, маҳоратингни ким ҳам қадрларди?» - Садио тоғасидан доимо шундай гапларни эшитарди. Тез орада Мане ўз қариндошининг қаттиқ янглишганини исботлади.

2010 йил у мамлакатнинг ўйдим-чуқур йўллари орқали бир амаллаб маҳаллий турнирлардан бирига етиб келиб, йиртиқ-ямоқ футболка-ю, шалоғи чиққан бутсада туп суришига қарамай, ҳамманинг эътиборига тушди.

У ердаги селекционерлар эса ўша заҳоти «Мец»даги касбдошларига қўнғироқ қилишди. Шу тариқа Садио кўрикдан ўтиш учун Францияга жўнатилди. Орадан бир неча йил ўтган бўлсада, Бамбали аҳолиси Маненинг ёшлигини яхши эслайди.

Айниқса, унинг ювинишга вақт тополмай қолган пайтларини - қаҳрамонимиз шундай тиришқоқлик ва иштиёқ билан шуғулланардики, ҳатто чўмилишга ҳам вақтдан қизғонарди. «Ҳечқиси йўқ, катта пул топганда ювиниб оларман», - дерди кулиб.

У билан ишлаш роҳат

«Мец»даги дастлабки машғулотлар арафасида африкалик легионерни беўхшов ташқи кўриниши боис роса калака қилишганди. Лекин у ишга киришиши ҳамоно ҳамма жим бўлиб қолди.

Садионинг тўп билан муомаласини кузатган бош мураббий Доминик Бижота яна 1-2 машғулотдан кейин 18 ёшли йигитчани жамоага қабул қилди. «Мец» академиясининг донғи бутун қитъага етган.

У футбол оламига Робер Пирес, Миралем Пьянич, Эммануэль Адебайор, Луи Саа каби бир қатор юлдузларни тортиқ этган. Мане иккинчи дивизиондаги ёрқин ўйинлари билан ана шу шонли анъанани давом эттиришга киришди.

Бироқ «Мец»­да узоқ тўп суришнинг иложи бўлмади - 2011|2012 йиллар мавсумида жамоа омадсизликка учраб, 3-лигага (ўз тарихида илк марта) тушиб кетди, Доминик Бижота ишсиз қолди.

Франциянинг собиқ колониялари бўлмиш Сенегал, Мали ва бошқа давлатлардан келган юзлаб касбдошлари қатори Садио ҳам қуйи лигалар тутқунига айланиши ҳеч гап эмасди.

Ана шу нозик паллада Рожер Шмидт ёш иқтидор соҳибининг жонига оро кирди - Манени ўзининг «РБ Зальцбург» клубига таклиф этди. Боиси, Садио мураббийнинг ҳужумкор тактикасига жуда мос тушарди.

«Шмидтдан бир умрга қарздорман. Чунки у фаолиятимни бутунлай ўзгартириб юборди. Унинг раҳбарлигида тактик маҳоратимни маромига етказиб олдим», - дейди сенегаллик ҳужумкор ярим ҳимоячи.

«Зальцбург»ни у Австрия чемпиони ва кубоги соҳиби сифатида тарк этиб, «Саутгемптон»га йўл олди.

«Авлиёлар» таркибида Лаллана ва Шоу каби тезкор ижрочилар етарли бўлишига қарамай, Мане ҳам ишсиз қолмади - у билан жамоанинг олдинги чизиғи янада кучайди.

«Садионинг асосий фазилатларидан бири шуки, у ҳар қандай мураккаб масалани жуда тез тушуна олади. Бундай шогирдлар билан ишлаш - роҳат, Мане - мураббийлар орзуси!», - деганди Рональд Куман.

Голландиялик мутахассис даврида сенегаллик футболчи қайд этган натижа нафақат АПЛ, балки футбол тарихида ҳам тенгсиз саналарди. 2015 йил майида Садио «Астон Вилла» дарвозасини 3 марта ишғол қилиш учун 2 дақиқа-ю 58 сония сарфлади, холос!

Ҳали кўп ишлаши керак

Англиядаги фаолияти давомида Мане туманли ўлканинг инжиқ иқлимидан нолиб юрди. Футбол баҳсларига киришиб кетгач, бу юртга меҳр қўйди. Мухлислар ҳам уни севиб қолишди. «Авлиёлар» етакчисига айланган футболчи «МЮ»ни қизиқтириб қолди.

Манчестерликлар Садио билан шахсан учрашиб, манфаатли шартнома таклиф этишди. Бироқ уларнинг узоқ уринишлари беҳуда кетди - Мане «Ливерпуль» билан битим имзолади.

Футболчи Юрген Клоппнинг ҳужумкор услубини ёқтирарди. Қолаверса, Садионинг узоқ йиллар давомида Дортмунднинг «Боруссия»си ўйинларини кузатиб юргани ойдинлашди.

Маненинг «қизиллар» сафидан жой олгани Клоппни қувонтирганига шубҳа йўқ. Аммо ушбу трансфернинг жамоа учун салбий жиҳати ҳам бор эди.

Тўғри, юксак савияга эга вингер ҳужум чизиғининг исталган нуқтасида тўп сура олар, буни ҳар қанча эътироф этиш мумкин. Бироқ у сенегаллик бўлгани учун ҳар йили қишда бир ой Африка миллатлар кубогида қатнашиш учун клубни тарк этишга мажбур эди.

Бир йил аввал Мане Африкада бўлган пайтда «Ливерпуль» «Вулверхэмптон» ва «Халл Сити»га имкониятни бой берган, 4-дивизион вакили - «Плимут» билан дуранг ўйнаганди. Бу йил қишда қандай ўйнашини эса вақт кўрсатади, албатта.

Ҳозирда Садио Стивен Жеррарднинг ворисига айланиб улгурди. Айнан шу футболчини мухлислар бошқалардан кўра кучлироқ ҳурмат қилишади.

Бунинг сабаби оддий: юксак маҳорат соҳиби бўлиш билан биргаликда бадавлат футболчига айланганида ҳам Садио аввалгидек камтарлигича қолган. У ота-онасининг азалий орзуларини рўёбга чиқариб, Дакардан уй сотиб олиб берди.

Шунингдек, отаси хизмат қилаётган масжид тўлиқ таъмирланиши учун маблағ ажратди. У нафақат масжид ва оиласи, балки бутун Сенегалга ёрдам беришни режалаштирган, ушбу хайрли ишни қандай амалга ошириш мумкинлигини ўрганиб чиқмоқда.

«Ҳозир ҳам ўз қарашларимга содиқ қолганман. Алкоголдан йироқман», - дейди футболчи. - Шунингдек, ҳар куни қайсидир мухлис билан самимий муносабатда бўлишга интиламан, уларнинг мавқеи, ижтимоий келиб чиқиши ва бошқа жиҳатларига умуман этибор бермайман».

Ҳа, Садио ҳаётда отасининг панд-насиҳатларига тўла-тўкис амал қиляпти. Футболда эса, Мане нафақат Африка, балки Европада ҳам чинакам юлдузга айланди.

Камтарлиги эса ўша-ўша: «Ўзим орзу қилган мақомга эришиш учун ҳали жуда кўп тер тўкиб ишлашим, бу йўлда бор куч-маҳоратимни сарфлашим керак».

Садио Манедан сара фикрлар

...Англия иқлими ҳақида: «Мени Англиядаги совуқ об-ҳаво заррача чўчитмайди, бундай ҳолатни Австрияда ҳам кўрганман! Ваҳоланки, у ердаги аёз туманли ўлкага нисбатан кучлироқ бўлади. Шундай экан, қўрқишга ҳожат йўқ, бунда муаммо кўрмаяпман».

...Муҳаммад Салоҳ ҳақида: «Муҳаммад Салоҳ сафимизга қўшилганидан ҳамма хурсанд. Биз унинг кўпроқ гол уришига ёрдамлашиш пайида бўляпмиз ва у ўз ишини аъло даражада уддаламоқда.

Салоҳ - фантастик даражадаги футболчи. Бундай маҳорат соҳиблари ёнида тўп суришни ёқтираман. У билан бир-биримизни жуда яхши тушунамиз, келгусида кўплаб учрашувларни ёнма-ён ўтказиш ниятидамиз».

...«Ливерпуль» ҳимояси ҳақида. «Ишончим комилки, АПЛ ва Европанинг исталган клубини енга оламиз. Ҳа, ЕЧЛдаги ғолиблик ҳақида гапиришга бироз эрта, аммо ушбу турнирда қўлимиздан келган барча ишни қиламиз.

Ҳимоя чизиғимизни ҳамон кучли, деб ҳисоблайман. Масъулият бутун жамоа зиммасида бўлиши лозим, чунки рақибдан кўра кўпроқ гол урсак, ғалаба ҳеч қаерга қочиб кетмайди. Мудофаа чизиғимизда муаммо йўқ».

Маълумот учун

САДИО МАНЕ

Туғилган санаси: 1992 йил 10 апрель (25 ёш)

Туғилган жойи: Седиу, Сенегал

Фуқаролиги: Сенегал

Бўйи:175 см.

Вазни:65 кг.

Позицияси: вингер

Рақами: 19

Ўйнаган жамоалари: «Мец» (2010—2012)  - 22та ўйин 2та гол; «Ред Булл» (Зальцбург, 2012—2014) - 63та ўйин 31та гол; «Саутгемптон» (2014—2016) - 67та ўйин 21та гол; «Ливерпуль» (2016 йилдан буён) - 29та ўйин 15та гол. Сенегал миллий термасида 45та учрашувда майдонга тушиб, рақиблар дарвозасини 13 марта ишғол қилган.

С.РАҲМОНОВ тайёрлади