Хавьер Маскерано Барселонага келганида ёшгина йигит эди. Шунга ҳам 7 йил бўлди ва аргентиналик футболчи Каталония пойтахтини бошида бирорта ҳам туки қолмаганида тарк этяпти.

Сочнинг бошни тарк этиш жараёни 7,5 йил вақтни талаб қилди ва бу давр мобайнида «Кичик даҳо» кўк-анорранглилар либосида 300дан ортиқ баҳсда майдонга тушиб, 18та соврин эгаси бўлди. Хавьер ўз лақабини Аргентинада тўп сурган кезлари олган.

Аниқроғи, «Ривер Плейт»нинг собиқ сардори Леонардо Астрададан «5»-рақам билан бирга мерос сифатида қабул қилган. Леонардони El Jefe (испанча «даҳо») деб аташарди. Фанатлар эса Маскеранонинг собиқ сардордан 14 ёш кичиклигини эътиборга олиб, уни El Jefecito («Кичкина даҳо») деб аташди.

Мана, Хавьернинг ёши ўтди. Мухлисларига кўплаб ёрқин хотиралар қолдирган ҳолда улар билан хайрлашиш пайти келди. Демак, «Биз сени ҳеч қачон унутмаймиз, Маскерано» деганча унинг фаолият йўлига назар ташлаймиз.

«Барселона»га ўтиш учун маошининг 20 фоизидан воз кечди

2010 йили Хавьерга муносиб баҳо берадиган мураббий Рафаэль Бенитес «Ливерпул»ни тарк этди ва 3,5 йилдан бери шу клуб шаънини ҳимоя қилаёган Маскеранони ҳам «Интер»га ўтишга даъват қилди.

Англия­дан кетиш ҳақида қарор қабул қилиш футболчи учун қийин бўлмади-ю, аммо ЖАРда ўтган мундиал ниҳоясига етганига бир ой бўлганда (ўша ЖЧда анчайин сирли бўлган дўсти Лионель Месси билан келгусидаги режалар тўғрисида фикрлашиб олиш имкони туғилганди) - августда ОАВда Маскеранонинг «Барселона»га ўтиши борасида музокаралар олиб борилаётганлиги ҳақида маълумотлар пайдо бўлди.

Бу жараён узоқ чўзилди, каталонияликлар футболчининг трансфер баҳосини камайтиришга уринишар ва келишиб олиш учун Александр Глеб ёки Боян Кркични қўшишга интилишарди. Бироқ «Ливерпул»ни қароридан қайтаришнинг иложи бўлмади.

Нима бўлганда ҳам, шартнома трансфер ойнаси ниҳоясига етишига 2 кун қолганида имзоланди - Маскерано «кўк-анорранглилар» футболчисига айланди.

Инглизлар мазкур келишувдан 24 млн. евро ишлашди - дарвоқе, айрим испан нашрларининг таъкидлашларича, аргентиналик Каталония клуби ўйинчисига айланиш учун ўз чўнтагидан нақд 4 млн. евро сарфлаган.

«Барса» вице-президенти Хосеп Бартомеунинг сўзларидан маълум бўлишича, ўшанда Хавьер Каталония жамоасига ўтиш учун маошининг 20 фоизидан воз кечган эмиш. «Мен асосий таркибдан ўрин олиш жуда қийин бўлган клубга ўтаётганимни тушунардим, аммо Европада ҳам бирор-бир соврин эгаси бўлиш истаги бундан кучли бўлиб чиқди», - деди кейинроқ Маскерано.

Дебют ўйинидаги сариқ карточка

«Барса» сафидаги илк учрашув Хавьер учун омадсиз кечди. Ўша ўйин 2-турга тўғри келганди: ўз майдонида «Эркулес»га - лигага ўша йили чиққан жамоага қарши баҳс. 11 сентябрга белгиланган мазкур ўйин яна бир жиҳати билан эътиборли эди - айнан шу сана Каталонияда миллий айём сифатида нишонланар ва бу минтақанинг бош байрами эди.

«Камп Ноу» трибуналарини тўлдириб ўтирган мухлислар кайфиятини ҳам ҳеч нарса буза олмайдигандай туюларди. Бироқ ҳаммаси бошқача бўлиб чиқди: 20-дақиқадаёқ рақибини қувиб етолмаган Маскерано қоидани бузиб, огоҳлантириш олди, орадан маълум фурсат ўтгач, яна рақиб футболчисига нисбатан қўпол ўйнади, лекин бош ҳакам уни аягани боис «қизил» кўрсатмади.

«Эркулес» эса жаримани қойилмақом тарз­да ижро этди ва парагвайлик Нельсон Вальдес баҳсдаги ҳисобни очди. «Барса» ҳарчанд уринмасин, вазиятни ўнглай олмади - финал ҳуштаги янграшига ярим соат вақт қолганида, Вальдес «дубль» қайд этди ва «Эркулес» Каталония жамоасига қарши меҳмондаги ўйинда ўз тарихидаги иккинчи ғалабасига эришди (1996|1997 йиллар мавсумидан сўнг).

Таянч чизиғидан марказий ҳимояга

«Барселона» Маскеранонинг Серхио Бускетс ва кўп ўтмай «Манчестер Сити»га ўтиб кетган Яя Турега ёрдам бериш учун олинганини яширмасди. Илк учрашувдаги ҳаракат эса Маскеранонинг доимий ўйин амалиётига эга бўлишига имкон бермасди, аммо Хавьернинг ўзи ҳам буни яхши тушунарди.

«Менинг ўрнимда бўлган ҳар қандай киши доимо майдонга тушиш имконидан маҳрумлигини яхши тушуниши керак эди, буни мен ҳам англардим. «Барселона»нинг марказида уч нафар жаҳон чемпиони - Хави, Иньеста ва Бускетс ҳаракат қилади, улар билан рақобатга киришиш эса ўта қийин.

Аммо мен улардан ўрганишга ва ўйиндан лаззат олишга ҳаракат қиламан», - деганди Хавьер ўзининг таништирув маросимида.

Ўрганиш чинданам бошланди, аммо аргентиналик бу жараённи ҳимоя марказида амалга оширишига тўғри келди. Бускетснинг майдондаги ўрни муқаддас саналарди, шу боис Маскеранодан каталонияликлар ҳимоясидаги заиф нуқтани ёпиш талаб этиларди (асосий таркиб футболчилари дисквалификация қилинганида ёки жароҳатланганда).

Хавьернинг ўзи кейинроқ шундай хотирлаганди: «2011 йил апрель ойи кунларидан бирида биз «Альмерия»га қарши ўйнадик. Ўша баҳснинг 2-бўлимида Габи Милито жароҳат олди. Натижада, мени ҳимоя марказига туширишди. Кейинги учрашув меҳмонда - «Шахтёр»га қарши бўлиб, ЧЛ 1|4 финали доирасида эди.

Биринчи ўйинни биз 5:1 ҳисобидаги ғалаба билан якунладик ва мен таянч зонасида ҳаракатландим, Бускетс эса марказий ҳимоячи ўрнида, чунки Эрик Абидаль жароҳатланганди. Аммо Донецкдаги учрашув аввалида Гвардиола мени ҳатто машғулотларда бунинг устида ишламаган бўлсак-да, ҳимояда ўйнашим кераклигини айтди!

Менимча, айнан мана шу позициядаги алмашинув «Барселона» таркибида узоқ вақт мустаҳкамланиб олишимда қўл келди».

Вақтики келиб, Хавьер жамоадан шу даражада мустаҳкам ўрин олдики, ҳатто Пепнинг ўзи ҳам бу зонага янги футболчи сотиб олиш фикридан қайтди - мазкур масала ўз-ўзидан ҳал бўлди. Аниқроғи, уни Маскерано ҳал қилди - яқин 7 йилга.

Ниҳоят, орзу ушалди

ЧЛ-2011 1|8 финали «Барса» учун ўта оғир кечди. Меҳмондаги илк учрашувда «Арсенал»дан қабул қилиб олинган мағлубият (1:2) «Барселона»ни жавоб ўйинида ҳужумга зўр беришга мажбур қилар, бунда эса ҳимоя чизиғига катта масъулият тушарди.

Ўша учрашувда каталонияликлар танаффус остонасида ҳисобни очишди, иккинчи бўлим бошланишида эса Бускетс ўз дарвозасига тўп киритиб қўйди, яна саноқли дақиқалардан сўнг Массимо Бузакка - учрашув бош ҳаками ҳуштакдан ке­йин тўпга зарба бергани учун Робин ван Персига 2-сариқ карточкани кўрсатди.

Чорак финалга чиқиш учун жон-жаҳди билан курашаётган ва шундоқ ҳам ҳужумга зўр бермаётган «Арсенал» ўз жарима майдонига «қамалиб» олди.

Аммо «Барса» барибир, Альмуния дарвозасига йўл топа олди, яна икки бор тўп киритди ва энди лондонликлар олға интилишга мажбур эдилар - зеро, биргина гол уларни кейинги босқичга олиб чиқарди.

Ҳаммаси 87-дақиқагача давом этди - Жек Уилшир Никлас Бендтнерни Виктор Вальдес билан бирга-бир вазиятга олиб чиқди. Ўша лаҳзаларда даниялик рақиб дарвозасига тўп киритганидан сўнг голни қандай нишонлашини тасаввур қилган бўлса ҳам ажабмас, аммо...

3:1 ҳисоби финал ҳуштаги янграгунича ҳам ўзгармади ва «Барса» мусобақани давом эттирди, орадан 2,5 ой ўтгач эса сўнгги уч йилда иккинчи бор «шалпангқулоқ» кубокни қўлга киритди - финалда «МЮ» мавҳ этилди (3:1). Маскерано ҳам ва ниҳоят, Каталония пойтахтига нима учун келган бўлса, ўшанга эришди.

319-ўйинда «Барса» таркибида ягона голини урди

Маскерано ҳеч қачон гол уриш бў­йича рекорд ўрнатишга интилмаган: «Ривер»да 46 учрашувда бир бор ўзини кўрсатди, «Коринтианс» ва «Вест Хэм»да бирорта ҳам тўп киритмади, «Ливерпул»да 139 баҳсда рақиб дарвозасини икки бор аниқ нишонга олиш билан чекланди.

Лекин «Барселона»да - маълум вақт ўтганидан сўнг ўзига хос флешмоб бошланди - Хавьерга тўп киритиш учун имкон яратиб бера бошлашди. Ахир буни қандай тушуниш мумкин, клуб учун 300дан ортиқ ўйинда майдонга тушган бўлса-да, ҳалигача ҳисобида бирорта гол йўқ.

Дарвоқе, аргентиналикнинг ўзи доимо «нуқта»дан зарба беришни қатъий рад қилиб келган, бундай таклифлар эса тез-тез янграб турарди - футболчининг ўзи тўп киритиш керак бўлса, буни ўйин давомида амалга оширишни маъқул деб биларди.

Лекин 2017 йил апрелида яна бир шундай таклифга рад жавоби беришнинг иложи бўлмади (аниқроғи, Пикенинг талабига қарши туришнинг): «Президент (жамоада ҳазил қилиб Жерарни шундай аташарди) айтди - тепиш керак экан. Кимсан президентнинг талабини рад қилиш учун мен ким бўлибман?», - деди Хавьер кейинроқ нима учун пенальтидан зарба берганини кулганча изоҳларкан.

Пике Иван Ракитичнинг зарба беришига йўл қўймади, нуқтага Маскеранони йўллади. Орадан саноқли сониялар ўтгач, бутун стадион «портлади» - бутун «Камп Ноу» аргентиналик ҳимоячининг номини айтганча, уни олқишларди. Бу сафар эътироф этилаётган ном соҳиби аргентиналик Месси эмасди.

Хитойни забт этишга киришди

Яқинда «Кичик даҳо» «Хэбэй Чайна Форчун»да ўзининг Хитойдаги саргузаштларини бошлади. Унинг учун Чин юрти вакиллари 5,5 млн. евронинг баҳридан кечишди. Бугунги кун учун кулгули даражадаги кам миқдор, шундаймасми - «Барса» бу трансфер учун ҳеч бўлмаса, 10 млн. ишлаб олишни истади, лекин Хитой томони каталонияликлар билан келишишнинг уддасидан чиқди.

Балки, «кўк-анорранглилар» бу трансферга рози бўлмасдилар ҳам, лекин футболчининг ўзи ўйин амалиёти учун сафарга боришга тайёрлигини айтди ва айнан шу нарса молиявий иштаҳадан устун келди.

Маскерано «Барса»да 7 йил тўп сурган бўлса, шу муддат ичида унинг шаънига кўп илиқ сўзлар йўллангани аниқ, энди эса каталонияликлар фақат биргина сўзни айтишяпти: «Раҳмат!».

И.ОБИДОВ тайёрлади