Рафаэль ван дер Варт Football.ua сайтига интервью берди. Суҳбат чоғида у фаолиятидаги қизиқарли воқеалар ва Голландия терма жамоасининг сўнгги пайтлардаги омадсизликлари ҳақида сўз юритди.

Қуйида ана шу суҳбатни ўқишингиз мумкин. Шу ўринда айтиш жоиз, ван дер Ваарт Амстердамнинг «Аякс» клуби академияси тарбияланувчисидир. Минглаб голландиялик болалар амстердамликлар сафида ўйнашни орзу қилишган. Рафаэлчи?

- «Аякс»да ўйнаш орзунгиз бўлганми?

- Ҳа, ҳамиша шуни истаганман. Мен Нидерландияда яшадим. «Аякс» эса малакатнинг энг буюк клубидир. Жамоа сафига ўн ёшимда қўшилдим. Бу борада орзум ушалди. Ваҳоланки, ҳали бола эдим. У ердаги шароитлар ажойиб эди. Бунинг учун «Аякс»дан миннатдорман.

- Лекин сизнинг энг ёқтирган ўйинчингиз ПСВда тўп сурган Ромарио эди?

- Ҳа, ҳамма муаммо шунда эди - у ПСВда ўйнарди. Менга Ромарио ҳамиша ёққан ва кумирим эди. Шубҳасиз, у ўзгача футболчи. «Аякс»да ўйнашимга қарамай, унинг ўйинларини кузатиб борардим. Унинг учун барчаси яхши бўлишини истардим. Баъзида эса унчалик эмас. Чунки Ромарио «Аякс»га қарши майдонга тушарди.

- 2001-2002 йиллар мавсумида иккита жиддий жароҳат олгансиз. У сизга таъсир ўтказганми? Футболдан кетиш ҳақида ўйламаганмисиз?

- Йўқ. Бу нарса ҳаёлимга ҳам келмаган. Жароҳатлар футболнинг бир қисми. Баъзида шундай ҳолатлар ҳам бўлиб туради. Айрим ҳолларда жароҳат олиб омадингиз келмай қолади. Лекин ҳар сафар кучли бўлиб қайтишимни билардим.

Кўплаб собиқ футболчилар фаолиятларини якунлаганларидан сўнг юролмай қолишади. Мен эса ҳозир ҳам ўзимни яхши ҳис қиляпман ва ўйнашда давом этяпман.

- Сиз Golden Boy соврини қўлга киритган биринчи футболчисиз. Бу сиз учун қанчалик мухим бўлган?

- Ажойиб бўлганди. Ўшанда бу ҳақда унчалик ўйламагандим. Албатта, мукофотни қўлга киритиш ёқимли бўлган ва ундан фахрланганман. Лекин фаолиятингиз охирлаб бораётганида ўша мукфотнинг ҳақиқатдан ҳам жиддий эканлигига эътибор қаратасиз.

Уни ютганлар орасида биринчи бўлиш мен учун шараф. Вақт ўтяпти. Айни пайтда ўша совринни ютганимдан, ўшандагидан кўра кўпроқ фахрланаман.

- Нима учун Златан билан келиша олмагансиз?

- (Кулади). Бу саволни бошқаларидан кўра кўпроқ беришади. Ўша пайтда иккимиз ҳам ёш эдик. Мен эса «Аякс»нинг энг яхши футболчиси эдим. У клубга келиши биланоқ «Аякс»нинг энг яхшисиман деб даъво қила бошлади.

Ўша пайтлар ҳозиргидек кучли эмасди. Менимча, бироз ғаразлиги келган бўлса керак. Умуман олганда, Златан билан айтарли муаммоларим бўлмаган. Шунчаки иккита худбин бир жойда бўлиб қолганмиз.

Лекин Ибра яхши инсон. Бугунги кунда учрашиб қолсак, ўйлаймнки ҳеч кандай муаммо бўлмайди.

- Демак, у билан ҳозир бир жамоада ўйнайверасиз?

- (Кулади). Балким, яна ким билади. Ёшимиз катта бўлди. Оиламиз, болаларимиз бор. Ўйлайманки, айнан шу жиҳатлар инсонни шахс сифатида ўзгартиради. Мен хато қилдим, у хато қилди. Ҳарқалай, ёш бўлганмиз. Иккимиз ҳам юқорига интилардик ва бунинг учун ҳар нарсага тайёр эдик.

- Нима учун «Аякс»да сардорлик боғичидан махрум қилингансиз?

- Мен сардор эдим. Ўшанда Златан билан муросамиз кетганди. Бир сафар мураббий мени чап қанотга қўймоқчи бўлди. Бу эса менга умуман ёқмади. Унга «кечирасиз, мен чап қанот вингери эмасман» дедим. Мураббий эса «илтимос ўша ерда ўйна» деди. Албатта, бунга рози бўлмадим. Натижада сардорлик боғичидан айрилдим.

- «Аякс»да яна ўйнашни истармидингиз?

- «Аякс» ҳамиша менинг жамоам бўлиб қолади. Аммо ҳозир Данияда яшаяпман. Яқинда «Эсбьерг» билан бир йиллик шартнома имзоладим. Бу ерда қиз ўртоғим гандбол ўйнайди. Айни пайтда Данияда қолмоқчимиз. Голландияга қайтиш ҳақида ўйламаяпмиз.

- Сизни Европанинг кучли клубларига ўтишингиз тахмин қилинганди. Нима учун «Аякс»дан «Гамбург»га ўтгансиз?

- Бу енгил қарор бўлган. «Гамбург» мени ўз сафига қўшиб олмоқчи бўлди ва шаҳарга таклиф қилди. Кейин мураббий, спорт директори билан учрашдим, шаҳарни томоша қилдим. Ҳаммаси маъқул келди.

Мураббий билан гаплашганимдан сўнг бир сония ҳам ўйлаб ўтирмай жамоа таклифига рози бўлдим. Кўпчилик «Гамбург»ни танлаганимга хайрон бўлди. Лекин улар «Гамбург» Германиянинг буюк клубларидан бири эканлигини билишади. Умуман, бу қарор фаолиятимдаги энг яхшиси бўлган.

- «Гамбург»даги қайси вақт энг эсда қоларли бўлган?

- Бундай вазиятлар кўп бўлган. Лекин Интертото кубогидаги ғалабани алоҳида кўрсатган бўлардим. Бу қандай кубоклигини биласизми? УЕФА кубоги йўлланмасини қўлга киритиш учун кўп ўйинлар ўтказганмиз. Икки ўйиндан иборат финалда «Валенсия»ни (1:0, 0:0) мағлуб этганмиз.

- «Реал»га ўтишингиздан олдин бошқа таклифлар ҳам бўлганми?

- «Валенсия» қизиқиш билдирган. Лекин «Гамбург» рад жаовбини берган. Кейин курашга «Реал» қўшилган. Бу борада ўйлаб ўтирмаганман. Шунчаки мазкур жамоа сафида ўйнашни истаганман.

- Айтишларича, «Атлетико» «Реал»дан кўра кўпроқ таклиф қилганида «Гамбург» рад жавобини берган экан. Нима учун якунда «Реал» таклифини  қабул қилган?

- «Атлетико» ҳақида ҳеч нарса билмайман. «Валенсия» эса мени қўлга киритиш учун кўп пул беришга тайёр эди. «Реал»га ўтишга қарор қилишим енгил кечган. Онам испаниялик. Шундай экан мен ҳам ярим испанияликман. Оилам ҳамон ўша ерда яшайди.

- «Реал» футболчиси бўлганингизда ўзингизни қандай ҳис қилгансиз? Бу клуб бошқалардан нимаси билан фарқ қилади?

- «Реал» жаҳоннинг буюк клубларидан бири. Шундай экан ҳиссиётлар ҳам шунга яраша бўлган.

- Хуанде Рамос билан муносабатларингиз қандай бўлган?

- Тўғрисини айтаман. Яхши бўлмаган. Футболчи учун бир нарса оддий: агар мураббий сизни асосий таркибда майдонга туширса, у энг яхши. Аксинча энг ёмони. Ҳамиша шундай. Уни кўришга кўзим бўлмаган дея олмайман. Аммо мени асосий таркибда майдонга туширганида «Реал»ни ҳозир ҳам бошқараётган бўларди.

- Нима учун 23-рақам сиз учун ўзгача?

- Бу менинг бахтли рақамим. Уни «Аякс»даги биринчи йилимда олганман.

- «Тоттенхэм»да ўйнаганингизда «Арсенал»га кўп гол урардингиз. «Канонирлар» билан бўладиган баҳсларга алоҳида тайёргарлик кўрармидингиз?

- Клубларим учун қайси ўйинлар энг мухимлигини билардим. Мисол учун «Аякс»да «Фейеноорд»га қарши ўйинлар шундай бўлган. Мухлислар учун ҳам, клуб учун ҳам. Клуб тарихини ўрганиш мухим деб ҳисоблайман. Буни ёш футболчиларга ҳам тушунтираман.

Мен ўзим ўйнаган жамоаларнинг тарихини ўрганиб чиққанман. «Тоттенхэм»га ўтганимда «Арсенал»га қарши ўйинлар жамоа учун қанчалик мухимлигини ҳис қилганман. Шундай ўйин натижасига таъсир кўрсата олсангиз - демак қаҳрамонсиз. Агар гол урсам, «Арсенал» мағлуб этсак, айниқса сафарда - бу ажойиб бўлишини билардим.

- Айтишларича, бир сафар таксичи «Арсенал»да ўйнаганингизда бепулга олиб борган бўлардим деган экан. «Тоттенхэм»да ўйнаб шундай имкониятларга эга бўлганмисиз?

- Ҳақиқатдан ҳам шундай бўлган. Таксичи, Робин ван Перси бўлганимда ва «Арсенал»да ўйнаганимда бепулга элтиб қўйишини айтганди. Лекин «Тоттенхэм»да ўйнаганим учун пул тўлашимга тўғри келган.

«Тоттенхэм»дагиларга қўнғироқ қилиб, учрашувга бормоқчилигимни айтсам, ҳамиша ўзимни юқори мартабали меҳмон ҳис қиламан. У ердагилар мени ҳамон яхши кўришади.

- «Тоттенхэм»да Лука Модрич ва Гарет Бэйллар билан бираг тўп сургансиз. Уларнинг қачондир «Реал»га ўтишларини ҳис қилганмисиз?

- Йўқ, ўшанда сезмагандим. Лекин бунга ҳайрон бўлмаганман. Ўшандаёқ икковининг яхши футболчи эканлигини билганман. Улар ўсишди ва бугунги кунда топ-5га киришади. Ҳамиша айтаман, улар мен билан бирга машғулот ўташгани учун жаҳоннинг энг яхши футболчиларидан бўлишди (кулади).

- «Тоттенхэм»нинг ҳозирги таркибидан ким «Реал»га мос келади?

- Кўплари. Лекин «Тоттенхэм» ўз етакчиларини сақлаб қолиб, ниҳоят чемпион бўлишини истайман. Бу футболчиларни сотгандан кўра мухимроқ. Албатта, барча Гарри Кейн, Кристиан Эриксен, Деле Алли ҳақида гапирмоқда. Лекин улар жамоа сифатида кучлилар.

Менинг давримда номдор футболчилар кўп бўлган. Аммо бугунги таркиб жамоавий ўйини билан кучли.

- «Тоттенхэм» чемпионлик учун кураша оладими?

- Шунга умид қиламан.

- Нима учун Гилфи Сигурдссон билан асосий таркиб учун курашмай, «Тоттенхэм»дан кетишга қарор қилгансиз?

- «Гамбург»га қайтишни истаганман. Бу энг яхши қарор эмасди, лекин уни қабул қилганман.

- «Гамбург»га қайтишингизни хато деб ҳисоблайсизми?

- Ҳа. «Тоттенхэм»да фаолиятимнинг энг яхши дамларини ўтказганман. Албатта, «Гамбург»нинг муаммолари бор эди, жадвалнинг қуйи поғоналарида бораётганди.

Бунинг устига шаҳар ва у ердаги ҳаёт менга ёқарди. Энг ақлли қадам эмас. Лекин уни босганман. Бироқ ўз қароримдан афсусда эмасман.

- «Гамбург»дан сўнг «Бетис» билан уч йиллик шартнома имзоладингиз. Аммо бир мавсумдан сўнг жамоани тарк этдингиз. Нима учун?

- Ҳаммаси ғалати бўлганди. «Бетис»да жамоадошларим яхши эди. Севилья­да яшаш ёқарди. Лекин баъзида бирор бир жамоага ўтгач, «афсус» деб қоласиз.

Бир икки ойдан сўнг менга «энди бошқа ўйнамайсан» дейишди. Мураббийимизни (Пепе Мел)  ишдан олишди. Ўрнига ўринбосарлар жамоасини бошқараётган мутахассисни таклиф қилишди. Унинг исмини ҳам билмайман (Хуан Мерино). Лекин у ўта паст савияли эди. Фаолиятимдаги энг ёмон мураббий.

- Данияда яшаш ёқяптими?

- Ҳа, ёқяпти. Лекин бу ерда бир умрга қолмоқчи эмасман. Бу ерда қиз ўртоғим Эставана Полман туфайли яшаяпман. У шу мамлакатда гандбол ўйнайди. Умуман олганда, фаолиятимни Данияда якунламоқчиман.

- Агар Эставана Полман Данияни тарк этса, сиз ҳам кетасиз?

- Ҳа.

- «Мидтьюлланд»дан кейин маошингиз ўн бараварга пасайиб кетгани ростми?

- Йўқ, худди олдингидек.

- Нима учун «Мидтьюлланд»да олти ой ўйнамадингиз?

- Ҳар куни машғулотларга бир ярим соат уёққа, бир ярим соат буёққа боришим керак эди. Ҳар куни машинада уч соат ўтказардим. Лекин ҳозир маҳаллий «Эсбьерг»да ўйнаяпман. Бу анча яхши.

- «Эсбьерг»ни танлашингизнинг асосий сабаби Эставанами?

- Албатта, айнан у.

- Терма жамоадаги энг эсда қоларли вазият қайси бўлган?

- Терма жамоа сафида 109та учрашув ўтказганман. Шундай экан эсда қоларли вазиятлар жуда кўп. Биз ЖЧ-2010да ғалабага яқин келгандик. Ҳозиргача, финалдаги мағлубиятни эслаш оғир.

- Айни пайтда Голландия терма жамоасига нима бўляпти? Нима учун жамоа Евро-2016 ва ЖЧ-2018га чиқа олмаяпти?

- Мен ўйнамай қўйдим (кулади).

- Ҳозирги авлоддан ким вазиятни ўзгартириши мумкин? Балки Жастин Клюйверт?

- (кулади). Жастин ҳақиқатдан ҳам кучли ва ёш. Мен, Снейдер ва ван Перси ёш бўлганимизда буюк клублар - «Реал», «Бавария», «Манчестер Юнайтед»да ўйнардик. Айни пайтда эса Голландия терма жамоаси футболчиси ўйнаётган энг катта клуб, бу «Рома» бўлса керак. Кимдир «Сток Сити»да ўйнаяпти.

Бугунги кунда Голландия чемпионатида яхши ўйин намойиш қилсангиз, сизни нари борса «Эвертон» сотиб олади. «Эвертон»ни хурмат қилган ҳолда шуни айтмоқчиман, менинг пайтимда яхши футболчиларни «Реал» ва «Барселона»га таклиф қилишарди.

- Фаолиятингиздаги энг яхши мураббий ким бўлган?

- Луи ван Гаал.

- Сиз билан ўйнаган энг яхши футболчи ким?

- Криштиану Роналду.

- Унинг «Ювентус»га ўтишига қандай муносабат билдирасиз?

- Афсус. Билсангиз Мессига ўхшаш йигитлар... Месси ҳеч қачон «Барселона»дан кетмайди. Умуман олганда, Роналдунинг кетганига ачиндим.

Х.МАСАИДОВ тайёрлади