Футбол алоҳида спорт тури сифатида Англияда туғилгани ҳеч кимга сир эмас. Табиийки, ҳозирги миллионлар ўйини бошида мутлақо бош-қа кўринишда бўлган. Дейлик, маълум вақт 2та вертикал устун дарвоза вазифасини бажарган, яъни тўсин йўқ эди. Бундай ҳолатда гол уриш учун тўпни икки устун орасига йўллаш кифоя қиларди - баландлик аҳамият касб этмасди. Қолаверса, майдонда бир вақтнинг ўзида 40 киши ҳаракатланарди (битта жамоада 20 нафар ўйинчи). Энг қизиғи, майдон ўйинчилари ҳам худди дарвозабон каби қўл билан ўйнашлари мумкин бўлган, фақат муайян қоидалар асосида. Энг асосийси, футбол ўйини 90 эмас, 120 дақиқа (60 дақиқадан икки бўлим) давом этган.
Кейинчалик футбол қоидаларини тасдиқлайдиган ташкилотда келишмовчиликлар юзага келган ва унинг ўрнида 2та янги федерация тузилган: Англия футбол ассоциацияси ҳамда Регби итттифоқи. Бўлинишга айнан ўйин қоидаларига боғлиқ фикрларнинг бир жойдан чиқмагани асосий сабаб эди. Хуллас, шу баҳона икки спорт тури алоҳида йўлдан кета бошлаган. Шундан кейин регби ҳавасмандлари фақат қўл ёрдамида ўйнашга ўтган бўлсалар, футбол ихлосмандларининг тўпга бу аъзо билан тегинишлари тақиқланган (дарвозабонлар бундан мустасно).
Футболнинг бошқа анъаналари ҳам секин-аста ўзгаришларга юз тутган. Хусусан, 1866 йили «Шеффилд» ва «Лондон» клублари ўртасида ўйин ташкил этилган. Ўшанда томонлар майдонга тушишдан олдин майдонда 90 дақиқа давомида баҳслашиш хусусида келишиб олишади. Бу футбол тарихига ҳар бири 45 дақиқани ўз ичига олган икки бўлимли биринчи ўйин сифатида кирган. 1868 йилга келиб, Англия футбол ассоциацияси ўйин 90 дақиқа давом этишини расмий қоида ўлароқ тасдиқлаш баробарида яна бир неча тузатишлар киритади. Жумладан, майдонда битта жамоа 11 нафар футболчидан фойдаланиши зарурлиги белгиланади, дарвоза баландлигини чеклаш учун эса горизонтал тўсин ўрнатилади.
Қизиқ, нега ўйин давомийлигини 2 соатдан 1,5 соатга қисқартириш қарори қабул қилинган? Бу аввало, футболчилар ҳолатига боғлиқ эди. Зеро, ўша вақт улар ўйин охирида чарчаб қолишарди ва футбол сифати кескин тушиб кетарди. Оддий айтганда, иккинчи бўлимда томошабоплик даражаси пасайиши мухлисларнинг эътирозларига сабаб бўларди. Умумий вақтнинг қисқартирилиши айнан шу муаммони бартараф этишга қаратилган чора эди ва муҳими, бу самара беради. Тўғри, биламизки, замонавий футболда ўйин баъзан 2 соатга чўзилади. Одатда йирик турнирларнинг «плей-офф» раундларида 90 дақиқа давомида ғолиб томон аниқланмаса, қўшимча бўлимларга мурожаат қилинади. Лекин моҳиятан олганда, футбол ўйини асосан 90 дақиқани ўз ичига олади. Эътиборга молик томони шуки, бундан бир асрдан кўпроқ вақт олдин ҳам ўйин вақти эмас, балки томошабоплик муҳимроқ кўрилган. Шу туфайли ҳам ушбу гўзал спорт тури миллионлаб қалбларни ўзига ром этган ва кейинчалик ҳам ром этаверади.
Манба: interfutbol.uz
Киритилган сана: 17.12.2017 17:00
Киритилган сана: 23.11.2017 06:27
Киритилган сана: 29.10.2017 17:51
Киритилган сана: 20.12.2017 09:09
Киритилган сана: 26.11.2017 06:28
Киритилган сана: 29.12.2017 00:29
Киритилган сана: 16.05.2017 14:23
Киритилган сана: 23.07.2017 22:07
Киритилган сана: 24.11.2017 00:17
Киритилган сана: 21.09.2017 12:35
Киритилган сана: 16.01.2018 04:31
Киритилган сана: 07.01.2017 14:02
Киритилган сана: 05.11.2017 13:21
Киритилган сана: 09.10.2017 00:15
Киритилган сана: 08.05.2017 04:20