Спортнинг молиявий ва бошқарув аспектларини ўрганувчи Sports Intelligence таҳлил компанияси яқинда дунё жамоаларининг маош тўлови ҳақидаги маълумотларни тақдим этди. gol.ru сайти эса 100 варақдан иборат ҳисоботдан энг муҳим 7та абзацни ажратиб кўрсатди. Аввало айтиш керак, йиллик ҳисоботни тайёрлашда 8та спорт тури йўналишидаги 18та лига клубларининг умумий ишларига қаралган. Улар 12та мамлакат вакилларидир. Дейлик, Россия спорт лигалари (РПЛ, КХЛ ва бошқалар) таҳлилга киритилмаган. Яъни компания экспертлари фақат энг сара лигаларга эътибор қаратишган. Таҳлилнинг асосий мезони - жамоалардаги ўртача маош миқдори. Ушбу мақолага  фақат энг катта маош тўловига эга 57та жамоа кўрсаткичлари илова қилинган. Демак, GSS таҳлили хулосаси бўйича айтсак, жаҳон спортида ўйинчиларга маош тўлаш бобида футбол клублари пешқадамлик қилмоқда.

Энг катта маош тўлови «Барселона», «Реал» ва «Ювентус»да. Ҳа, жаҳон спортида футболнинг 3та вакили барчадан кўп маош тўламоқда. «Барселона» кўп жиҳатдан аргентиналик Лионель Мессига белгиланган иш ҳақи туфайли мутлақ пешқадам. Каталония жамоасининг қиёси йўқ жавоҳири айни пайт ер юзида энг кўп маош олувчи спортчи бўлиб турибди. Леонинг бир йиллик маоши чамаси 50 миллион фунтга тенг. Бу «Барса» чекига тушаётган маош тўловининг жами суммаси 10 фоизидан ҳам кўпроқ. Оддий айтганда, каталонияликлар йилига 10 халта «олтин» тарқатаётган бўлсалар, шундан бири Мессининг ўзига насиб этмоқда.

МБА - энг катта маош тўловига эга лига. Агар ўз уйинчиларига кўп маош тўлаш бобида кучли 10таликка кирган жамоалар рўйхатига қарасак, илк 3та ўрин футбол вакиллари, қолганлари эса тўлиқ МБА (миллий баскетбол ассоциацияси) иштирокчиларига тегишли. Оддий ифода этсак, МБАда ўйнайдиган ҳар бир баскетболчи йилига ўртача ҳисобда 6,6 миллион фунт стерлинг миқдорида маош олади. Қолаверса, охирги йил давомида МБАда маош тўлови нақ 12,7 фоизга ошди. Хуллас, спортчиларнинг маош билан сийлаш бобида МБА олдига тушадиган лига йўқ. Бу борада Ҳиндистон крикет лигаси 2-ўринда. МБЛ (бейсбол)да ҳам ўртача маош миқдори чакки эмас - 3-кўрсаткич.

АПЛ ва МФЛ - энг машҳур лигалар. Таҳлил гуруҳи машҳурлик даражасини аниқлашда бир неча кўрсаткичларни ҳисобга олган. Хусусан, клубларнинг ижтимоий тармоқлардаги саҳифаларида қанча обуначи борлигига эътибор қаратилган. Агар фақат обуначиларнинг умумий ва ўртача сонига қарасак, Испания Примероси Англия Премьер-лигасидан бироз олдинда, лекин ўртадаги фарқ жуда кам. Ҳар икки критерия миқёсида кучли 6таликка яна МБА, МФЛ, Ҳиндистон крикет лигаси ва Италия «А» серияси кирди. Трансляция йўналишидаги даромад миқдори эса МФЛ, АПЛ ва МБАда кўп. Ўйинларга мухлислар ташрифи масаласида МФЛ, Германия Бундеслигаси ва АПЛ олдинда.

Ижтимоий тармоқларда футбол клублари машҳурроқ. Бутун лига эмас, ҳар бир клуб кўрсаткичларини алоҳида олсак, энг машҳурларнинг кучли 10талигида футболдан ташқари, бошқа бирор спорт тури вакили йўқ. Дастлабки 20таликда эса атиги 5та «бегона» жамоа бор: 4таси МБАдан ва яна бири Ҳиндистон крикет лигасидан. Демак, энг машҳур спорт клублари - «Реал», «Барселона», «МЮ», «Челси» ва «Ювентус».

Ҳужумчилар улуши кўпроқ. Олдинги чизиқ вакиллари машҳурроқ ва уларнинг ҳаммадан кўпроқ маош олишларида ғайриоддий томони йўқ. Мисол учун, энг кўп маош тўлайдиган 5та лигада дарвозабонлар ўртача ҳисобда йилига 1,4 миллион фунтдан ҳақ олишади. Қолган амплуалар улуши тартиб бўйича ошиб боради: ҳимоя - 1,6 миллион фунт, ярим ҳимоя - 2 миллион фунт, ҳужум - 2,6 миллион фунт. Ҳа, бир қарашда, дарвозабонлар меҳнати қадрланмаяпти, айниқса, ҳужумчилар олаётган ҳақга нисбатан хулоса чиқарсак. Аммо таҳлил натижалари умумтушанчага мувофиқ. Ҳар ҳолда, клубнинг эффектлилик даражасини айнан ҳужумчилар белгилаб беришади. Дейлик, савияли тўпурар харид қилиниши жамоанинг умумий ҳолатини кескин яхшилаши тажрибадан маълум. Тан олиш керак, дарвозабон ҳам жамоа ҳаётида муҳим ўрин тутади. Лекин таҳлилчиларнинг айтишларича, амплуалар вакилларининг ўртача маоши ўртасидаги фарқ аслида янада ошса ҳам, ҳеч ким ортиқча ажабланмайди.

«РБ Лейпциг» - энг эффектли клуб. Таҳлилчилар Европанинг кучли 5та лигасида иштирок этаётган клублар натижаларини уларнинг маош бобидаги умумий харажати миқдорига ҳам таққослаб кўришди. Маълум бўлишича, энг эффектсиз 30та жамоадан 10таси Италия ва 11таси Англияда ўйнамоқда - айнан шу икки чемпионатда футболчилар иш ҳақи миқдорига нисбатан пастроқ натижа кўрсатишмоқда (албатта, ўртача ҳисобда). Ёрқин мисол сифатида «МЮ» ва «Милан»нинг натижаларини келтириш мумкин. Англия клуби ҳар бир футболчининг маош масаласидаги талабини қондириш учун ўртача ҳисобда 6,1 миллион фунтдан сарфламоқда. «Милан»да эса бу кўрсаткич 2,8 миллионга тенг. Бироқ очколар миқдори кам. Энг эффектли жамоалар эса Германия Бундеслигасида. Айниқса, «РБ Лейпциг»нинг кўрсаткичлари ҳавас уйғотади. Эътибор қаратинг, ҳар бир ўйинчисининг йиллик маоши 1,9 миллион фунт (ўртача)га тенг бўлган клуб айни пайт Бундеслига турнир жадвалида карвонбошилик қилмоқда, қолаверса, ЕЧЛ гуруҳ босқичида 1-ўринни олиб, кейинги раундга чиқди.

Ҳиндистон крикет лигаси диққат марказида. Таҳлилда ҳинд крикети кўп тилга олинган. Гап шундаки, крикет ўйинларига мухлислар ташрифи анча баланд - ўртача кўрсаткич 25714га тенг (ҳар бир учрашувга шунча томошабин тўғри келмоқда). Энг машҳур жамоа «Мумбай Индианс» эса ижтимоий тармоқлардаги обуначилари сони бўйича жаҳон миқёсида кучли 20таликдан жой олди. Энг асосий факт - ҳинд крикетида ўртача маош миқдори АПЛ, МХЛ, МЛБ, МФЛ ва бошқа машҳур лигалардагидан баланд.

А.ҲАМИДОВ тайёрлади.