Яқинда Сербиянинг машҳур MOZZART Sport интернет портали «Пахтакор» ҳужумчиси, 2019 йилги Суперлиганинг энг яхши футболчиси ҳамда тўпурари Драган Черан билан катта интервью уюштирди. Суҳбатнинг кириш қисми шундай бошланган:
- Ҳар қандай ёш футболчи борки, унинг орзуси машҳур клубларда тўп суриш. Зотан, тўп тепишни ўргана бошлаган болакайлар «Реал», «Барселона», «Ювентус», «Ливерпуль», «Милан», «МЮ» каби суперклубларда ўйнашни орзу қилишади. Албатта, бундай орзу ҳар доим ҳам амалга ошавермайди. Аксарият футболчилар ўз имкониятларидан келиб чиқиб, тақдир туҳфа қилган хорижий мамлакатларда легионер сифатида фаолият кўрсатишади.
Собиқ иттифоқ сиёсий ва иқтисодий инқирозга учрагандан сўнг барча социалистик республика ва давлатлар ҳам аросатда қолиб кетди. Хусусан, Югославия парчаланиб кетди... Мамлакат футболи ҳам 90-йилларда ўз ҳолига ташлаб қўйилди. Шундай бўлса-да, болқонлик футболчиларга талаб кундан-кунга ортса ортардики, асло камаймасди. Жумладан, сербиялик футболчилар «нон топиш» мақсадида нафақат Европа, балки Осиёга «юриш» бошлашди. Улар Россия, Украина ва Беларусдан «кечиб», Қозоғистон, Озарбайжон томонларда бахтларини излашга тушишди. Хусусан, Ўзбекистонда ҳам болқонлик футболчилар доираси кенгайиб бораётганига нима дейсиз? Биз Ўзбекистон футболи ҳақида нималарни биламиз: Ривалдо ва Сколарини у ерда ишлашгани ва албатта, Максим Шацкихдек моҳир ҳужумчиси борлигини... Яқиндагина билдикки, «Пахтакор»нинг етакчи футболчиларидан бири Драган Черанни Ўзбекистон термасида ўйнатиш мақсадида унга мамлакат фуқаролигини таклиф қилишаётган экан. Шунга ойдинлик киритиш илинжида бу футболчи билан Instagram орқали боғланиб, Белградда суҳбатлашишга келишиб олдик.
- Биласизми, Ўзбекистонга боришим ва у ерда энг яхши футболчи бўлишимни хаёлимга ҳам келтирмагандим. Ҳаттоки, «Партизан» ва «Црвена Звезда»дек жамоаларда ҳам захира футболчиси бўлишни истамасдим. Қишлоқда тенгдошларим ичида доимо биринчи бўлиш ва Европанинг машҳур клубларида ўйнашни орзу қилардим, - дея суҳбатни бошлади Драган Черан.
- Хўш, Ўзбекистонга қандай бориб қолдингиз?
- «Вардар» клубида ўйнаётганимда, футболчиларимизни Қозоғистон ва Ўзбекистонга «экспорт» қилувчи агент Синиша Бранкович мен билан боғланиб, таклиф ташлади. Ўша вақт худди сиз каби «Бунёдкор», Сколари ва Ривалдо туфайлигина ўзбек футболи билан оз-моз таниш эдим. Google орқали қидирганимизда, етарли тушунча ололмагандик. Фақатгина клубнинг расмий сайти билан танишганмиз, аммо зарур маълумот чиқмаган.
- Ким орқали ёки туфайли у ерга боришга қарор қилдингиз?
- Бахтимга «Насаф»да яна бир ватандошимиз Беян Болевич фаолият кўрсатаётган экан. У билан боғланганимда, жамоага савияли ҳужумчи кераклигини айтиб, менда яхши имконият борлигига ишонтирди. Албатта, легионер ҳужумчи бир мавсумда 10тадан кам гол урмаслиги кераклигини тушунган ҳолда, «Насаф» сафига қўшилдим. Тўғриси, бошида бироз саросимага ҳам тушиб қолдим. Чунки бошқача ҳаёт, ўзгача услуб ва маданият... Хуллас, Болевич қўллаб-қувватлаб, руҳлантириб турмаганида, тезда орқага қайтишга тайёр эдим. Сербиялик яна бир футболчиси Огнен Красич билан жамоага мослашиш ҳаракатини бошладим. У олдинроқ Қозоғистонда ўйнагани туфайли русчани сал бўлса-да, биларди, мен эса Озарбайжонда қандайдир тушунча ҳосил қилгандим. Шунинг эвазига жамоага мослашиш жараёни бироз сокин кечди.
- Клуб номини айтдингиз, шаҳарники-чи?
- Қарши. Бу атрофи даштдан иборат, яхши спорт мажмуаларига эга шаҳар. Базадан чиқишингиз билан қумли шамол, қуруқлик, дашт ва асабийлашасиз. Шу боисми, оилам бироз зерикиб қолди. Тўғриси, сўз билан тушунтиришим қийин, кўзингиз билан кўрсангиз, тушуниб оласиз. Машғулотлар эса рисоладагидек. Ўйин, ундан кейинги тикланиш ҳам кўнгилдагидек эди. Энг қувонарлиси, жамоа ўйинига тезда киришиб кетдим, кетма-кет голлар ура бошладим. Айниқса, «Пахтакор»га қарши кечган баҳсда гол уриб, ўйин қаҳрамони бўлдим. Муҳими, дастлабки 11та ўйинда 13та голга муаллифлик қилиб, маҳаллий мухлислар меҳрини қозондим. Натижада шартномамни бирданига 2 йилга узайтирдик. Дарвоқе, худди Туркиядагидек Ўзбекистонда ҳам жонзот (қўй)ларни қурбонлик қилиш русуми бор экан.
- Ўзбекистондаги биринчи клубингиз «Насаф» ҳақида кенгроқ тўхталсангиз...
- «Насаф» яхши инфратузилмага эга ажойиб жамоа эди. Аксарият клубларнинг ҳомийлари - нефть компаниялари. Бундан ташқари, клубнинг молиявий ҳолати ҳокимларга ҳам бевосита боғлиқ. Футболга эътибор туфайли жамоа ОФК кубогини қўлга киритди. «Насаф»нинг тахминий йиллик бюджети 6 миллион еврони ташкил қиларди. Ҳоким ўзгарганидан кейин эса клубда молиявий қийинчилар бошланди ва мен ҳам жамоани алмаштиришга мажбур бўлдим. Ўзбекистоннинг етакчи клублари ҳозирда ОЧЛда қатнашади. «Насаф» билан ОЧЛ гуруҳида 10 очко олган бўлсак-да, «плей-офф»га чиқолмадик. Кучли жамоалардан иборат квартетда бироз омадлироқ бўлган «Персеполис» ва «Ал-Садд» кейинги босқичга йўл олди ҳамда улар ярим финалгача борди. ОЧЛда 2та ҳудудда кураш олиб борилади. Биринчисида, мусулмон ўлкалар - Эрон, С.Арабистони, БАА, Қатар, Ўзбекистон ва бошқа мамлакатлар клублари ўйнайди. Иккинчи минтақада эса Хитой, Япония, Жанубий Корея, Таиланд, Австралия клублари бор. Хавига қарши ўйнаганимиз ўзгача кайфият бағишлаганди. «Насаф» билан ОЧЛда яна бир бора ўйнаш насиб этмади. Жамоа раҳбарияти клуб бюджетини қисқартириб, легионерларга олдингидек маош беролмаслигини айтди. Шу паллада «Пахтакор» ва Таиланд клубларидан таклифлар олаётгандим. Якунда Ўзбекистонда қолишни афзал кўрдим.
- Айтингчи, Ўзбекистонда футболчилар қанча маош олишади?
- Улар олдин сизни яхшилаб кузатишади ва истеъдодингиз, жамоа ўйинига киришиб кетишингизга қараб, маош тўлашади. Ишончни оқлай олсангиз, «Насаф» сингари клублар 15-20 минг евро миқдорида ойлик маош беради. Маҳаллий футболчилар эса анча кам иш ҳақи олишади. Аслида иш ҳақи масаласи очиқ мавзу саналмайди, зеро, турли нотўғри тушунчалар келиб чиқиши мумкин. Маҳаллий лигада «4+1» шаклида легионерлар лимити жорий этилган.
- Келинг, энди ҳозирги жамоангиз «Пахтакор» ҳақида гаплашсак. Сербияда букмекерлик идораларининг фаол иштирокчилари билишмаса, кўпчиликка нотаниш клуб...
- «Пахтакор» - мамлакатнинг энг машҳур, совриндор ва кучли жамоаси. Кўп йиллар мобайнида собиқ иттифоқ чемпионатида Ўзбекистонннинг асосий вакили бўлган ва ҳаттоки, мамлакат кубогини қўлга киритган («Пахтакор» аслида собиқ иттифоқ кубоги финалида иштирок этган - таҳририят). Ушбу жамоага ўтиш ва мослашишим ҳам қийин кечмади. Чунки «Насаф» 5-6 нафар футболчини шу жамоага трансфер қилганди. Албатта, Ўзбекистон пойтахти билан Қаршини солиштириб бўлмайди. Тошкент энг гўзал шаҳарлардан бири бўлиб, бўш вақтни турли кўнгилочар масканларда ўтказишингиз мумкин.
- Ўзбекистонлик футболчилар ва мураббийлар савияси қандай?
- «Насаф»да кун бўйи футбол ўйнайдиган ажойиб мутахассис (Рўзиқул Бердиев) бор. У нафақат кучли мураббий, балки яхши психолог ҳам. Маҳаллий футболчилар ҳам истеъдодли. Асосан гавдалари кичик бўлса-да, чаққон ва курашувчанлар.
- Ўзбекистоннинг энг яхши футболчилари кимлар?
- Энг кучлиларидан бири «Ростов»да ўйнайди - Элдор Шомуродов. Одил Аҳмедов эса Халк билан Хитойда бирга тўп сурмоқда. Шу иккиси бошқалардан анча ўзиб кетган. Яна Қатар, БАА ва бошқа мамлакатларда фаолият кўрсатаётган футболчилар ҳам бор.
- Ўзбекистон миллий жамоаси ва мамлакатда футболга қизиқиш тўғрисида гапириб берсангиз...
- Ўзбекистон термаси собиқ мураббийи Эктор Купер умуман бошқача тушунча олиб киришга интилди, аммо ҳаракати бесамар кетди. У ҳақиқий селекционер мураббий экан. Купердан кейин Карлуш Кейрушни олиб келмоқчи бўлишди, аммо чамамда 6-7 миллион евро маош сўрагач, унинг номзодидан воз кечишди. Ҳозирда терма жамоани маҳаллий мутахассис бошқармоқда. Футбол Ўзбекистонда энг севимли жамоавий ўйин ҳисобланади. Ҳозир бу борада катта ишлар қилинмоқда - академиялар, янги стадионлар қурилмоқда. Шу ўринда айтиш керак, жанговар спорт турлари - бокс, кураш, дзюдо... борасида ўзбекистонлик спортчилар жуда кучли ҳисобланишади.
- Стадионларга қанча мухлис ташриф буюради?
- Яхши ўйинларга чамаси 15-20 минг. Одатий «ўртаҳол» ўйинларга эса 6-7 минг мухлис тушади. Баъзи вилоятларда футболни қаттиқ севишади. Масалан, менинг қариндошим Славко Лукич ўйнайдиган «Навбаҳор» жамоасининг ҳар бир ўйинида 15-20 минг мухлис тўпланади - «аншлаг».
- «Пахтакор»да қанчалик «ўрнашиб» олдингиз?
- Тошкентдаги илк мавсум жуда оғир кечди. Жамоа совринсиз қолди. Ушбу омадсизликдан сўнг клубда катта ўзгаришлар амалга оширилди. Кераксиз хорижлик футболчилардан қутулишди, яхши, маҳоратли маҳаллий йигитларни олиб келишди. Мавсумнинг биринчи ўйинида «қовун» туширдим - пенальтидан гол уролмадим. Кейин 6-7та ўйинда умуман ишим юришмади, голсизлик. Бунга асосан ярим ҳимояда ўйнаганим сабабдир. Мураббийга ҳимояланишда нўноқлигимни тушунтира олганимдан сўнг мени ҳужумга қўйиб, эркин ҳаракатланишимга изн берди. Шундан сўнг барчаси ўз ўрнига тушди ва муваффақият қозондим. Якунда лиганинг энг яхши футболчиси номига сазовор бўлдим, тўпурарлар пойгасида ғолиб чиқдим. «Пахтакор» эса «требл»га эришди - Суперлига, Ўзбекистон кубоги ва Лига кубогида зафар қучдик.
- «Пахтакор»ни ким молиялаштиради?
- Ўзбекистонлик машҳур миллиардер Алишер Усмонов. Агар билсангиз, у бир неча йил аввал 600-700 миллион еврога «Арсенал» (Лондон) акцияларини сотиб юборганди. Усмонов бош ҳомий бўлса-да, клубга келмайди. Жамоани унинг ишончли одамлари бошқаришмоқда. Ҳозир клуб бюджети қарийб 20 миллион еврони ташкил қилади. Шунингдек, кучли маркетинг ҳаракатлар натижасида бошқа компаниялар ҳам жамоага ҳомийлик қилишга киришди. Агар жамоа яхши ўйнаб, ютуқларни қўлга киритса, ўз-ўзидан ҳомийлар кўпайиб бораверади. Жамоанинг молиявий ҳолати яхшиланган сари машҳур футболчиларни жалб қилиш тезлаштирилади. Мана, ҳозир бош мураббий Шота Арвеладзе истагига кўра, «Пахтакор»га Эммануэль Адебайор ва Оби Микель келиши мумкин.
- «Аякс» ва «Глазго Рейнжерс»да порлаган ўша машҳур собиқ футболчи ҳақида гапирдингиз-а?
- Ҳа, айнан шу машҳур голеадор «Пахтакор»ни катта муваффақиятлар томон етакламоқда. Футболчиларга майдонда қандай туришдан тортиб, тактик режаларигача, қандай босим ўтказишдан ҳимояланишгача - барчасини оддий тарзда уқтирмоқда. Арвеладзе ёш футболчиларни олға бошлаш борасида ҳам улкан ишларни амалга оширмоқда. Хуллас, ўз устида тинимсиз ишловчи, янгиликка ташна мутахассис ишидан ҳамма хурсанд.
(давоми бор).
Манба: interfutbol.uz
Киритилган сана: 17.12.2017 17:00
Киритилган сана: 23.11.2017 06:27
Киритилган сана: 29.10.2017 17:51
Киритилган сана: 20.12.2017 09:09
Киритилган сана: 26.11.2017 06:28
Киритилган сана: 29.12.2017 00:29
Киритилган сана: 16.05.2017 14:23
Киритилган сана: 23.07.2017 22:07
Киритилган сана: 24.11.2017 00:17
Киритилган сана: 21.09.2017 12:35
Киритилган сана: 16.01.2018 04:31
Киритилган сана: 07.01.2017 14:02
Киритилган сана: 05.11.2017 13:21
Киритилган сана: 09.10.2017 00:15
Киритилган сана: 08.05.2017 04:20