Сўнгги пайтларда «МЮ» ҳужумчиси Маркус Рэшфорднинг жароҳати билан боғлиқ турли гап-сўзлар урчиди. Вазият чиндан ҳам ғалати, жароҳат эса кам учрайдиган хилидан. Жараённи тўлиқ англаш учун воқеани бошидан тушуниб олиш керак. Шу тариқа футболчининг ҳолати ва клуб позицияси бўйича аниқ тасаввур пайдо бўлади.
28 декабрь куни «Бёрнли» билан ўйиндан кейин Рэшфорд илк бор белида оғриқ сезаётганини билдирди. Журналистлар бундан бехабар эдилар, маълумот клуб ичида қолди ва фақат уч ҳафтадан кейин Сульшернинг ўзи ушбу мавзудан сўз очди. 11 январь ўтказилган «Норвич»га қарши баҳсда Рэшфорд 60 дақиқа тўп сурди, холос, аммо шу муддат ичида иккита тўп киритиб, ўйиннинг энг яхши футболчисига айланди. Учрашувдан сўнг Сульшер шогирдини мақтади: «Ундан жуда миннатдорман. Маркусни кичик жисмоний муаммо сабаб алмаштиришга мажбур бўлдим».
15 январь куни «кичик жисмоний муаммолар»и бор Рэшфорд Англия кубоги доирасидаги «Вулверхэмптон»га қарши баҳсда «заявка»га киритилди. У 65-дақиқада захирадан ўйинга қўшилди, орадан 3 дақиқа ўтиб, «МЮ» гол урди, яна 12 дақиқадан кейин эса Маркус ерга ўтириб, бели оғриётганини кўрсатди, майдонни ҳам зўрға тарк этди. Сульшерни ушбу ҳолат ташвишга солди. «Уни ўйинга қўйиш қарори жароҳатга сабаб бўлдими? Ҳа, худди шундай. Футболда бу каби ҳолатлар тез-тез учрайди. Рэшфордни яхшилаб текширишади, кейин эса «Ливерпуль» билан ўйинда майдонга тушиш-тушмаслигига аниқлик киритилади. У югуролмай қолди. Маркуснинг белида кичик муаммолари бор эди, ҳозир эса яна бир зарба қабул қилгач, ҳолат янада ёмонлашди».
17 январь куни Mirror газетаси интенсив терапия самарали кечгани, футболчи оғриқсизлантирувчи дорилар ёрдамида «Ливерпул»га қарши ўйнаши ҳақида хабар берди. Ўша куни Сульшер қўшимча тиббий тестлар натижасини кутаётганини билдирди. Аммо у ҳам форварднинг майдонга тушиш эҳтимоли йўқлигини тўлиқ тасдиқламади: «Албатта, ўйингача 48 соат бор, лекин Рэшфорд бу муддат ичида тикланиб улгурмаса керак».
19 январь кунги «Ливерпул»га қарши ўйиндан аввалги матбуот анжуманида Сульшер Маркуснинг бир неча ҳафтага сафдан чиққанини айтди. «Аввалроқ ҳам унинг белида муаммолари бор эди, шу боис, унга ҳордиқ чиқариш учун қанча вақт керак бўлса, берамиз. Олдинлари у тез тикланарди, умид қиламизки, яна шундай бўлади. Шуниси аниқки, у бир неча ҳафта майдонга тушмайди».
20 январь куни ниҳоят, Сульшер жароҳат ҳақида кўпроқ маълумот берди. «Унда стресс синиш бор, авваллари бундай ҳолатга тушмаганди. Одатда, бу каби вазиятдан қутулиш учун 6 ҳафта керак бўлади. Шунингдек, аввалги формани тиклаш ҳам маълум вақтни талаб этади».
Белдаги стресс синиш - футболда кам учрайдиган атама. Ноодатий жароҳат шубҳа уйғотади: унинг олдини олиш мумкинмиди?
Стресс синиш нима?
Россиялик ҳамкасбимиз Павел Левкович «Спартак» Москва клуби ва Россия термасининг собиқ шифокори Юрий Васильков билан учрашиб, Рэшфорднинг жароҳатини тавсифлаб беришни сўради. Гап тананинг айнан қайси аъзоси ҳақида бораётганининг мавҳумлиги тавсифнинг тўлиқ бўлишига имкон бермади. Шунга қарамай, ушбу жароҳат хусусидаги маълумотлар бисёр.
Васильковнинг сўзларига эътибор беринг: «Белдаги стресс синиш - кам учрайдиган жароҳат. Кўпчилик оёқдаги стресс синишлар ҳақида эшитган, аммо белдагиси... Бу ҳолатда юкламалар кўплиги сабаб суяк тўқималари дош беролмайди. Айниқса, у оғир спорт турлари билан шуғулланувчиларда учрайди. Организм тўлиқ тикланиши учун жуда кўп вақт керак бўлади. Аниқ муддат шикастланган жойга боғлиқ. Бундай жароҳатга ягона ноўрин ҳаракат сабаб бўлиши мумкинмас. Иммунитетнинг умумий пасайиши, шу аъзода қон айланишининг ёмонлиги ҳам стресс синишга олиб келади. Умуман, таъсир кўрсатадиган факторлар кўп: овқатланиш, ўзини тутиш, ҳордиқ. Қайсидир бири етишмаса, риск ортади. Оддий одам бундай жароҳатдан ҳимояланган. Спортчи эса ҳар куни шундай юкламаларга йўлиқади, агар тайёрланиш жараёнида хатолик кузатилса, стресс синиш юзага келади. Албатта, бундай шикастланишга олдиндан ташхис қўйиш мумкин. Энг муҳими, шундай эҳтимол кузатилса, машғулотни давом эттириш ҳақида гап-сўз бўлмаслиги керак».
Бу маълумот нафақат Рэшфорднинг жароҳати, балки клубнинг позицияси ва Сульшернинг баёнотига бошқа томондан қарашга ундайди.
Нега клуб (тиббий штаб ва Сульшер) айбдор?
Рэшфорд жисмоний жиҳатдан толиққанидан кейин Сульшер муаммодан хабардор эканлигини бир-икки марта таъкидлади. Шунингдек, футболчининг аввал тезроқ тикланганини қўшимча қилди. Яъни жароҳатни фақат тиббий муолажанинг ўз вақтида ўтказилмаганига йўйиш нотўғри. Эски муаммо ҳақида олдиндан маълум бўлган - Рэшфорд шунга қарамай майдонга тушаверган. Демакки, риск катталигига қарамай, футболчидан фойдаланиш иштиёқи йўқолмаган.
«Вулверхэмптон» билан ўйин арафасида ОАВ Маркуснинг клуб автобусидан тушаётганини суратга олди. У оқсоқланарди, қўлида Melmak ёзуви туширилган халта ушлаб олгани эса мухлисларни қизиқтириб қўйди. Васильков бу ҳақда ҳам тушунтириш берди: «Melmak - тиббий жиҳоз ишлаб чиқарадиган компания маҳсулоти. У физиотерапевтик амалиётларда, жумладан, суяк тўқималари тикланишини тезлаштиришда фойдаланилади».
Маркус суяк тўқималарини тиклайдиган ускуна билан юрганига қарамай, уни барибир майдонга туширишган. Балки мазкур ҳолатда унинг футбол ўйнашга бўлган хоҳиши қандайдир аҳамият касб этгандир. У ҳар қандай вазиятда майдонда борини беради, фақат жамоасини ўйлайди. Рэшфорд жароҳат олиб, алмаштирилганидан ке-йин шундай ёзганди: «Ўзимни шерикларим ва мухлислар ишончини оқламагандек ҳис қилишни хоҳламасдим. Шу боис бор кучимни сарфлашга интилардим. Майдонни тарк этишга мажбурлигим алам қилди. Йигитларни табриклайман, улар яхши ишлашди ва кейинги босқичга чиқишди!».
Рэшфордни бу гаплари учун айблаш мумкин эмас. У - клубга содиқлик намунаси, клуб эса унга панд берди. Чунки футболчи майдонга тушишни қанчалик хоҳламасин, якуний қарорни у чиқармайди. Бу каби ҳолатда мураббий шифокорлар билан маслаҳатлашиб, кейин бир тўхтамга келиши лозим.
Энди Сульшернинг таниш сўзлари бошқачароқ янгради: «Ўйин бошлангунча 48 соат бор», «У авваллари тезроқ тикланарди» - афтидан, бундай гаплардан кейин жароҳатга мойил бўлмаганлар ҳам шикастланаверадилар. 21 январь куни Сульшер бунинг «янги» жароҳат экани, аввалгиларига ўхшамаслигини таъкидлади: «Илк марта у «Бёрнли» билан ўйнаганимизда, бели оғриётганлигини айтганди. Биз унинг учун қўлимиздан келган барча ёрдамни бердик». «Бёрнли»га қарши баҳс 28 декабрда бўлди. Кейинчалик қандай тестлар ўтказилгани номаълум, лекин Рэшфорд ўша санадан кейин 18 кун мобайнида 6та ўйинда майдонга тушди.
Сульшернинг позицияси ажабланарли. Футболда жароҳатлар мунтазам кузатилади, бироқ оддий шикастланиш билан жисмоний ҳолати ёмон бўлган ўйинчининг машғулот ва ўйинларга қўйилиши ўртасида фарқ бор. Кубок баҳси қанчалик муҳим бўлмасин, чемпионат унданда муҳимроқ. Бири Европа Лигасида қатнашиш имкониятини берса, бошқаси Чемпионлар Лигаси йўлланмасини тақдим этади. Кубок баҳси учун Рэшфорднинг саломатлигини таваккалга қўйиб, уни чемпионат ўйини арафасида йўқотиш - аҳамиятли жиҳатларнинг ғалати жойлашуви.
Энди нима бўлади?
Тикланиш муддати ҳақида гап борганда, яна бир қарама-қаршиликни инобатга олиш даркор. Шифокор Васильковнинг таъкидлашича, жароҳат қайси аъзода бўлишидан қатъи назар, стресс синишнинг бартараф этилиши учун 2 ой керак бўлади - машғулотларсиз. Telegraph газетасининг хабар беришича, Рэшфордда иккиламчи синиш кузатилган ва унинг майдонга қайтиши 2 ойдан кўпроққа чўзилиши мумкин (бу ерда ҳам машғулотлар ҳисобга олинмаган). Энди мазкур ҳолатни Сульшернинг 19 январь кунги гаплари билан солиштирсак: «Уни чемпионатдаги танаффусгача майдонда кўрмасак керак. Маркусга тикланиши учун бир неча ҳафта зарур».
Лигадаги танаффус 2 февралда бошланади. Бунгача Маркуснинг майдонга тушишини шундоқ ҳам ҳеч ким кутмаётганди - аслида, футболчи 2 апрелгача қайтса, мухлислар хурсанд бўлишади. Шу гаплардан ҳам тегишлича хулоса чиқариш мумкин: мураббий нафақат футбол ўйнашни хоҳлаётган шогирдининг саломатлиги ҳақида ўйламаяпти, балки унинг тикланиш жараёни қанчага чўзилишини объектив баҳолай ҳам олмаяпти.
«Ливерпуль» клуби ва Англия термасининг собиқ форварди Иан Райт Сульшерни худбинликда айблади. Мураббий эса бунга жавобан клуб манфаатларини ҳамма нарсадан устун қўйгани, Маркуснинг ўзи «Вулверхэмптон»га қарши баҳсда ўйнашни хоҳлаганини айтди. Ўз ўрнида, Рэшфорднинг майдонга қайтиш муддати бўйича бошқачароқ фикр билдирди: «Маркус - позитив йигит. У имкон қадар тезроқ сафга қўшилмоқчи, аммо таваккал қилишни хоҳламаяпти. Рэшфорд қачон тайёр эканлигини айтса, шундайлигига амин бўлсаккина уни майдонга туширамиз. Мамлакатдаги энг яхши тиббиёт ходимлари бизда ишлашади».
Энди Англия термаси мухлислари ҳам хавотирга тушиб қолишган. Робин ван Персининг яқинда айтган гаплари ҳам шунга сабаб топиб берди. Нидерландиялик ҳужумчи ёшлик чоғларида шундай жароҳат - белдаги стресс синишга йўлиққанини айтиб, бундай шикастланиш бутун фаолиятга таъсир кўрсатиши мумкинлигини қўшимча қилди. «Мен тўрт ой даволанганман. Даволаниш оддий кечади, тинчлик керак, шу боис асосан ётиб, ҳеч нима қилмайсиз. Аммо бу жароҳатнинг асорати қолади. У сизнинг энг заиф нуқтангизга айланади. Белимнинг ўша қисми ҳозир оғримайди, лекин юқори сезгирликни сақлаб қолган. Бу билан жуда эҳтиёткор муносабатда бўлиб, шошилмаслик керак».
Катталар футболидаги 18 йил мобайнида фақат уч марта мавсум давомида чемпионатнинг 30та турида майдонга тушишни уддалаган ван Персининг тажрибасидан келиб чиқсак, Рэшфорднинг асосий мақсади тезроқ майдонга қайтиш эмас, аста-секин тикланиш бўлиши лозим. Энг аввало, ушбу жароҳат футболчилик фаолиятига салбий таъсир ўтказмаслигига умид боғлаши даркор.
Ў.УМАРОВ тайёрлади
Манба: interfutbol.uz
Киритилган сана: 17.12.2017 17:00
Киритилган сана: 23.11.2017 06:27
Киритилган сана: 29.10.2017 17:51
Киритилган сана: 20.12.2017 09:09
Киритилган сана: 26.11.2017 06:28
Киритилган сана: 29.12.2017 00:29
Киритилган сана: 16.05.2017 14:23
Киритилган сана: 23.07.2017 22:07
Киритилган сана: 24.11.2017 00:17
Киритилган сана: 21.09.2017 12:35
Киритилган сана: 16.01.2018 04:31
Киритилган сана: 07.01.2017 14:02
Киритилган сана: 05.11.2017 13:21
Киритилган сана: 09.10.2017 00:15
Киритилган сана: 08.05.2017 04:20