«Манчестер Сити» Жек Грилишни «Астон Вилла»дан 100 миллион фунтга сотиб олди. Шу тариқа АПЛ тарихидаги янги трансфер рекорди ўрнатилди. Бу борадаги энг юқори кўрсаткич беш йил сақланиб турди - 2016 йилнинг ёзида «МЮ» Поль Погба учун 89 млн. сарфлаганди.

2019 йилнинг кузида Пеп Гвардиола Жекни мақтаган, аммо унинг «Сити» учун бироз қимматлигини таъкидлаганди. Бир йилдан сўнг «Юнайтед» унинг учун 70 млн. фунт тўлашни истамади. Ўтган мавсум охирида Гвардиола клуби ҳужумчи учун бозорга мурожаат этилишини инкор этганди, ҳозир эса «Сити» Гарри Кейн учун 130 млн. фунт ажратишга тайёр.

Бу ёзда «шаҳарликлар»да танлов имкони қолмади - Жекнинг «Астон Вилла» билан тузган шартномасида 100 млн. товон пули кўрсатилган, бу келишув ўтган йилнинг кузида тузилганди. Айнан ўша пайтдан Грилиш трансфери ҳақида «Этихад»да гап-сўзлар болалади. Гвардиола ҳаттоки, Жек масаласида Кевин де Брюйне билан маслаҳатлашди - «Астон Вилла» сардорининг Англия ва Бельгия термалари ўртасидаги баҳсда кўрсатган ўйини «Сити» плеймейкерида ёрқин таассурот қолдиргани сабабли уни сотиб олишни тавсия қилган.

«Шаҳарликлар» нега бу харидни амалга оширишди ва Пеп нима учун Грилишни бунчалик қадрлайди? Жек ҳақида қисқа маълумот - у тўп билан ажойиб тарзда ҳаракатланади. Айнан шу жиҳати уни Де Брюйнедан ажратиб туради - бельгиялик футболчи ақлли ҳаракатланиб, тўпдан тезроқ қутулишга интилади. Грилишни эса бу борада Мессига ўхшатса бўлади.

Жекнинг энг яхши сифатлари айниқса, кичик жамоа учун алоҳида аҳамият касб этди - гарчи «Астон Вилла» тўп билан кам муомала қилган бўлсада (ўтган мавсум 49,1 фоиз), қаҳрамонимиз тўпни жуда кўп эгаллаб турди. Бу нарса Премьер-лига кўламида ҳам яққол кўзга ташланди - тўп билан маълум масофани босиб ўтиш бўйича у 11 футболчидан ортда қолди, холос. Уларнинг барчаси - ё топ-клубдаги ҳимоячилар (Диаш, Магуайр, Робертсон) ёки таянч чизиғи вакиллари (Родри, Хейбьерг), уларга биринчи навбатда позициялари устунлик берди (кенг ҳудуд, кам қаршилик).

Муҳими, Грилиш тўп билан ҳаракатдан максимал даражада самара чиқаради. Жек тўпни шунчаки олдинги чизиқ вакилларига етказиш билан чекланмайди. Гарчи у уч ойни жароҳат сабаб ўтказиб юборган бўлсада, зарба йўллашга имконият яратиш ва шерикларини қулай вазиятга чиқариш бўйича кучли учликка кирди. Тўпни сақлаб туриш ва ҳужумни кескинлаштиришга унга техникаси асқотади: Грилиш бир ўйиндаги ўртача самарали алдаб ўтишлар сони бўйича АПЛда олтинчи бўлди. Жекнинг сўнгги пасни оқилона тарзда етказишини билган рақиблар қоида бузишга мажбур бўлишади - ўтган кузда «Астон Вилла» сардорига нисбатан 110та (лигада энг кўп) фол ишлатилди.

Грилиш иштирокида «Астон Вилла»га хос тарзда уюштириладиган ҳужум - Жек тўпни эгаллайди, рақиб дарвозаси томон яқинлашади, таъқибчисини алдаб ўтиб, шеригини яхши вазиятга чиқаради (қоидабузарлик ишлатилса, жарима ишлайди). АПЛ мураббийлари бундай комбинациядан чўчиб қолишган - чунки Грилиш бирданига бир неча футболчини ўзи томон чорлайди.

«Астон Вилла»нинг ўтган мавсумдаги натижалари тўғридан-тўғри Грилишга боғлиқ бўлди. У бор экан, жамоа жадвалнинг юқори поғонасидан ўрин олади, еврокубокларга чиқишга интилади. Усиз - элитани тарк этишга даъвогар. Рақиблар унга қарши алоҳида тайёргарлик кўришлари мантиқан тўғри - шу боис, кўпинча қўполлик ишлатилади.

Ўйиндан аввалги таҳлил - Грилишнинг устунлиги. Бу нафақат тактик масалада, балки жисмоний ҳолат бўйича ҳам намоён бўлади. Мана, The Athletic нашри тақдим этган бир нечта фактлар:

Биринчиси - одатда, «Астон Вилла» тонгда машғулот ўтказган, мазкур жараён якунлангач, Грилиш уйига кетмай, базада қолган. Бироз дам олгач, жисмоний тайёргарлик бўйича мураббий билан қўшимча шуғулланган.

Иккинчиси - Грилишнинг ўз ошпази бор. Уни АПЛга қайтганидан сўнг ёллаган. Таомномадан чидамлиликни оширувчи таомлар ўрин олади.

***

Гвардиола Грилишдан чап «саккизлик» позициясида фойдаланмоқчи. Ўтган мавсум бу чизиқда Илкай Гюндоган ўйнаган, лекин германиялик футболчининг услуби Жекникидан фарқланади - унинг вазифаси жарима майдончаси ичига Лэмпард услубида очилиш эди. Грилишни кўпроқ Давид Сильвага ўхшатиш мумкин - испан ҳам тўп билан яхши ҳаракатланарди, гарчи Пеп биринчи навбатда унинг тор ҳудуддаги ҳаракатларини қадрлаган бўлса ҳам.

Грилиш АПЛдаги аксарият  ўйинларни чап қанотда ўтказганига қарамай, «саккизлик» роли ҳам унга нотаниш эмас - Чемпионшипдаги сўнгги йили ва Премьер-лигага қайтганидан кейинги дастлабки ўйинларини айнан шу позицияда ўтказган. Боз устига, Жекка бу чизиқ вингерликдан ҳам кўпроқ ёқади.

Мавсум-2019|2020 давомида Грилиш Дин Смит билан келишиб олди - ўйинни чап қанотда бошлаб, вақти келганда ўртага кўчади. Клубга Росс Баркли келгач, қаҳрамонимизнинг иши янада осонлашди - Грилиш у билан позиция алмашиб, қанотдан марказга кўчарди (Баркли эса аксинча йўл тутарди). «Сити»да эса сценарий бошқачароқ бўлиши мумкин - Грилиш, катта эҳтимол, Фил Фоден ёки Раҳим Стерлинг билан ўрин алмашади ва қанотга жойлашади.

Ривожланиш нуқтаи назаридан Грилишни Кевин Де Брюйненинг йўли кутиб турибди. Пеп келишидан аввал бельгиялик фақат вингер ёки «ўнлик» (камдан-кам ҳолларда «ёлғон тўққизлик») позициясида ўйнаган. Гвардиоланинг ташрифидан сўнг «саккизлик»ка мослашди. Грилиш эса ушбу жараённи диққат билан кузатгани, Де Брюйне билан фахрланишини айтганди.

Асосий масала - Жекнинг кичик клубдан каттасига мослашишида. Бу ўринда икки жиҳатни инобатга олиш даркор. Биринчиси - ўйин вақти. Маълумотларга кўра, Гвардиола Грилиш ва Гюндоган иштирокида ротацияни амалга оширмоқчи - эҳтимол, рақиблардан келиб чиқиб, улардан бирини танлайди. Жекка асосий таркибда муқим жой («Астон Вилла»да бўлгани каби) кафолатланмайди - ҳар ҳолда, бошида шундай бўлади. Риёд Маҳрез ҳам «Сити»га ўтганидан айни муаммога йўлиққанди: Goal хабарига кўра, жазоирлик футболчи ўйин вақти камлигидан нолиган, Daily Mail эса машғулотлар пайти буни тўғридан-тўғри Пепга айтгани ҳақида ёзганди.

Иккинчи жиҳат - «Сити» услуби. У асосан Грилиш ҳисобига қурилмайди. Жекнинг «Астон Вилла»да ажойиб рақамларни қайд этишига Смит жамоа ўйинини айнан унга мослаштиргани сабаб бўлганди. Грилишнинг жароҳатидан сўнг пайдо бўлган муаммолар ҳам шу билан боғлиқдир (жамоада унинг ўрнини тўлдирадиган футболчи топилмаганди).

Грилишни сотиб олган «Сити» Гарри Кейн учун пойгани давом эттиради, лекин иккита қимматбаҳо харид ўрнини қоплаш учун кимларнидир сотишга тўғри келади. Шу ёзнинг ўзида клуб 40 миллион фунт ишлашга улгурди (асосан ижарага берилганлар ҳисобига), аммо бу оз. Камида бир юлдуз кетиши керак - катта эҳтимол, бу Бернарду Силва бўлади

Бир томондан, воқеалар кутилмаган тарзда ривожланди - португалиялик футболчи мавсумни асосий мақомда якунлади, Гвардиола эса унинг жамоадан кетмаслигини таъкидлади. Бошқа томондан, Бернардунинг кетиши - мантиқан энг тўғри қарор. The Athletic маълумотига кўра, Силва ўтган йилнинг ёзидаёқ «Барселона»га кетишни истаган - жамоадаги ҳолатидан норози бўлган. Яна бир сабаб - Бернардуга бозорда эҳтиёжнинг катталиги (Маҳрез ёки Стерлингни бу пулга сотиш қийин).

Муаммо майдондаги севимли ҳудудда. Бу борада Бернарду ва Кевин Де Брюйненинг танлови бир хил - ўнг қанотга яқин бўлган ҳудуд. Ҳар икки футболчи шу чизиқда ўзларига хос услубларни намоён этишни ёқтиришади: Силва - жарима майдончаси марказига узатмалар йўллашни, Де Брюйне эса - ён томонга интилиб, дарвоза яқинига кескин паслар беришни.

Эътиборлиси, Бернардунинг «Сити»даги энг яхши мавсуми (2018|2019) Кевин даволанаётган паллага тўғри келди. The Athletic нашрининг қайд этишича, ҳатто Пеп ҳам Де Брюйне қайтгач, португалиялик кўп ўйин вақтига эга бўлолмаслигини аввалдан билган. Ҳар иккисини майдонга жойлаш учун Пеп ўтган мавсум Бернарду ва Кевиндан иборат «ёлғон тўққизлик» боғланмасини ташкил этди. Силва ўнг, Де Брюйне эса чап қанотга кўчади.

Ушбу қарорнинг ҳам позитив, ҳам негатив оқибатлари бўлди. Позитиви - «Сити» тўпни эгаллаб туриш ҳисобига рақибини назорат қилди. Негатив - жамоага жарима майдончаси ичидаги мавжудлик етишмади, айниқса, Бернарду ва Кевин ўнг томонга интилишганда.

Кейн учун кураш кечаётгани - жарима майдончаси ичига кескин узатмалар йўллаш вариантини қайтаришга олиб келиши мумкин. Мазкур ҳолатда Де Брюйне ва Силва ўртасида ўнг «саккизлик» учун яна рақобат пайдо бўлади - бунда португалияликнинг имконияти кўп эмаслигини таъкидлаш жоиз. Ахир чапроқда Гюндоган, энди эса Грилиш бор. Қанотларда ҳам икки нафардан футболчи ўйнайди (чапда - Стерлинг ва Фоден, ўнгда - Маҳрез ва Ферран). Бернардуда бошқа тузукроқ вариантнинг ўзи йўқ.

Силва Испанияга кўчиб ўтишга қарши эмаслигини билдирганди. Маълум сабабларга кўра, «Барселона» варианти кун тартибидан тушди. Энди «Атлетико»га ўтиш қолмоқда - Диего Симеонега Силванинг услуби ёқади, қўшимчасига, мадридликларда Сауль сотилганидан кейин пул бўлиши керак («Сити» 40-50 миллион евро атрофида сўрайди). Ушбу футболчини ҳам Пепга таклиф қилишганда, у фақат Грилишни олиб келишни хоҳлаётганини таъкидлаганди.

А.АБДУВАЛИХЎЖАЕВ тайёрлади