У мураббийлик соҳасида иш бошлаганда, ният қилганди: агар бир неча йилдан кейин топ-жамоада ишламаса - бу соҳани тарк этади. Аммо унинг фаолияти шу қадар тез ривожландики, ҳатто маош бўйича Моуриньони ҳам ортда қолдирди. Айни пайт бу мутахассис бошчилигидаги «Интер» «Ювентус»га жиддий рақобат туғдирмоқда. Аммо Антонио Конте «Экип» нашрига берган интервьюсида мураббийликда узоқ қололмаслигини айтди - жуда кўп куч талаб қиладиган касб. Журналистлар Контени мағлубиятли ўйиндан икки кун ўтиб, суҳбатга чорлашди. Ўшанда «Интер» «Боруссия» Дортмунд майдонида биринчи бўлимдан сўнг 2:0 ҳисобида олдинда бора туриб, якунда 2:3 кўринишида ютқазганди. 50 ёшли мутахассиснинг аҳволи яхши эмасди: ғамгин, кўзлари қизарган...

- Мағлубият оғир ботдими?

- Жудаям. Бир ёки бир ярим кун дам оламан. Умуман, бу оддий ҳолат - барчамизнинг кайфиятимиз шунақа: мен, футболчилар, клуб ходимлари. Фикрни бир жойга жамлашимиз, тегишли хулосалар чиқаришимиз лозим. Ғалабалар эса фақат хотиржам қилади.

- Жованни Трапаттони, Марчелло Липпи ва Карло Анчелотти сингари мураббийлар билан ишлагансиз. Ҳақиқий юлдузли таркиб!

- Термани бошқарган Арриго Саккини ҳам қўшинг, ундан ҳам кўп нарса ўрганганман. Шунингдек, Дино Зофф, Жачинто Факкеттти ҳамда Карло Маццоне кабиларни ҳам унутмаслик керак. Бу мутахассислардан кўп сабоқ олганман: жамоада тартиб ўрнатиш, қачон қаттиққўллик қилиш, қачон мулойимликни ишга солиш... Ҳа, устозлар масаласида омадим чопган. «Трап» мен учун иккинчи отамдек эди: ахир «Лечче»дан «Юве»га ўтганимда 21га тўлгандим, ўзимни жуда ёлғиз ҳис қилардим, агар у бўлмаганда, «Ювентус»да қолишим амримаҳол эди. Лекин Турин жамоасида фаолиятимнинг охиригача тўп сурдим (1991-2004). Эсимда, «Ювентус» сафидаги илк ўйинимни «Монако»га қарши кечган «ўртоқлик»да ўтказгандим, менинг хатоим сабабли 0:1 ҳисобида ютқазгандик: ортда турган шеригим Такконига нотўғри пас бергандим, Фофана тўпни эгаллаб, гол урган. Эртасига Gazzetta dello Sport нашрида «Князликдаги князнинг хатоси» (Контенинг фамилияси «князь» деб таржима қилинади) номли мақола чоп этилди. Аҳволим ёмон эди, ёлғиз ўтирганимда, Трапаттони келиб, кайфиятимни кўтарган.

- Мураббийлик фаолиятингизни иккинчи дивизионда бошлагандингиз...

- Ва ўз олдимга мақсад қўйгандим: келгуси 3-4 йил ичида қайсидир топ-клубни бошқаришим керак. Агар эплолмасам, бу соҳани тарк этаман. Мураббийлик иши оилавий муносабатларингизни ёмонлаштириши мумкин. Футбол менга кўп нарса берди, кўп нарсадан айирди ҳам. Қачондир бош­қа юмуш билан шуғулланаман, футболдан кетмайман, спортнинг бу турини жуда яхши кўраман. Аммо клуб президенти ёки телевидениеда эксперт сифатида фаолият юритишга ҳеч нима тўсқинлик қилмайди-ку.

- Орадан 5 йил ўтиб, топ-клуб - «Ювентус» бош мураббийига айландингиз...

- Футболчи сифатида бир бош баланд сакрадим, дея оламан. Меҳнат қилдим, кўп нарсалардан воз кечдим - шу боис, йилдан-йилга ўсишга эришдим. «Ювентус»даги 13 йил ичида деярли барча совринларни қўлга киритдим (5 карра Италия чемпиони, Чемпионлар Лигаси ғолиби, УЕФА кубоги, Италия кубоги соҳиби), терма жамоа билан ЖЧ-94 ва Евро-2000да кумуш медалларга сазовор бўлдим. Мураббийликка ўзига ишончи юқори одам сифатида кирдим, кўп нарсага эришишимни ҳис қилдим. Мақсадга қай йўсин эришиш, ғояларни қандай амалга оширишни билардим. Университетларда назарияни яхши билгани ҳолда, аудиторияни қизита олмайдиган профессорлар бор. Мен буни уддалай оламан - энергия тарқа­таман.

- Ўзингиз тўп сурган пайтда ҳам, сиз билан ишлаган кўпчиликнинг айтишича, майдонда «ўйновчи мураббий» вазифасини ўтаган экансиз. Жамоада шундай футболчининг бўлиши муҳимми?

- Майдондаги суҳбат - жуда муҳим. У самарали бўлиши учун таркибда керакли пайтда шерикларини руҳлантирадиган ёки юпатадиган бир-икки футболчи бўлиши керак. Буни жуда яхши уддалаганман, айниқса, 30 ёшдан кейин. Тезлик пасайганда, мия кўпроқ ишлайди. Албатта, ёшлар ҳам кўпроқ ақл билан тўп суришлари лозим, аммо ҳозирги авлод вакилларида ушбу масалада муаммо бор.

- Нега?

- Бизнинг вақтимиз кўчада ўтарди, тез улғаярдик, чунки мустақил эдик, муаммоларимизни ўзимиз ҳал қилишими керак бўларди. Ҳозирги йигитларда мобил телефонлар, компью­тер ўйинлари, ноутбуклар бор, муаммоларини оталари ҳал этишади. Кўча кўп нарса беради, жумладан, чаққонликни ҳам. Дарахтларга чиқардик, икки-уч метр баландликдан сакрардик - ҳеч қандай жароҳат олмасдик. Ҳозирги болалардан қайси бири дарахтга чиқади? Мабодо, тенгдошларимиз билан уришиб қолсак, ота-онамиз ёрдамига умид қилмасдик. Аксинча, уйга қайтганда отамиздан дакки эшитардик. Ҳозирги авлод вакиллари бошқача, ҳаммасини улар учун кимдир ҳал қилишини кутишади.

- Кам куласиз, ҳар доим нимадандир норозисиз. Балки бу қадар ташвишга ҳожат йўқдир?

- Ўйин - бу мисоли уруш, жангга тайёрланаётганда эса қувонишга вақт бўлмайди. Фақат ғалаба ҳақида ўйлаш керак. Бу кимгадир ёқмаслиги, кимнидир чарчатиши мумкин, ҳар ҳолда, барчанинг менталитети турлича бўлади. Аммо мен шунақа одамман, кўп нарсани кўнглимга яқин оламан. Мураббийликдан кетгач, бу юкдан қутуламан - балки ўшанда куларман.

- Баъзан агрессивлик кўрсатасиз, оддий мисол сифатида Евро-2016даги Италия - Испания ўйинидаги ҳолатни кўрсатиш мумкин... тўпни тепиб юборгандингиз.

- Яхшиямки, тўп экан. Футболчиларим бу билан нима демоқчи бўлганимни тушунишган, деб ўйлайман. Испанлар тинмай ҳужум уюштиришар, биз эса сусткашликка йўл қўяётгандик. Аксарият мураббийлар сингари ўриндиқда ўтириб, баъзида ўриндан туриш, қизишмаслик, бақирмаслик яхшидир. Афсуски (балки яхшиликкадир), мен бундай эмасман. Ўйин билан яшайман ва мухлислар мени тушунишади.

- Ҳамма ҳам эмас...

- Ҳа, фақат ўз имиджини ўйлайдиган, иккиюзламачилардан ташқари. Табиийликни сақлаб қолиш керак. Қизиққон экансиз, буни яширишдан нима наф? Барибир, эртами-кеч асли қандай эканлигингиз ошкор бўлади. Тўғри, ҳиссиётга берилувчанман, яширмайман, қолганлардан ҳам худди шундай муносабатни кутаман. Буни ёқтирмайдиганлар мен билан узоқ ишлай олишмайди.

- Қайси жамоага борманг, у дарҳол натижа кўрсатишни бошлайди. Мисол учун, «Интер»ни олайлик. Буни қандай уддалаяпсиз?

- Қаерда бўлмай, биринчи навбатда ишга жиддий ёндашувни талаб қиламан, муайян тартибни ўрнатаман. Айримлар кўп нарсага кўз юмишни маъқул кўришади, бу осон. Мен эса бошқачаман.

- Сиз ишлаган жамоалар бир схемага бўйсунади: 3-5-2. Бу тактика осон ўзгартирилиши билан ҳам аҳамиятли...

- Ҳаммаси футболчилар савиясига боғлиқ. «В» серияда жамоаларим 4-4-2 схемасида ўйнашарди. Шу тактикани «Юве»да ҳам қўлламоқчи бўлдим, лекин тезда 3-5-2 ёки 3-3-4га ўтдим, бари вазиятдан келиб чиқади. Англияга борганимда эса (2016-2018 йилларда «Челси»ни бошқарган), ўша пайт Премьер-лигада ҳеч ким уч ҳимоя­чи тактикасини танламасди, бироқ вақт ўтгани сари шу услубга ўтишди. Менинг бошқарувимдаги «Челси» ҳам дастлаб 4 ҳимоячи билан ўйнаган, токи «Арсенал»га ютқазгунимизга (0:3, 2016 йил 24 сентябрь) қадар. Футболчилар имкониятларига мослашишга мажбур бўлганман.

- Демак, у қадар қайсар ҳам эмассиз...

- Асло! «Челси»да 3-4-2-1 схемасидан фойдаланганман, ҳужумчи ортида Азар, Виллиан ёки Педро тўп суришар, икки марказий ярим ҳимоячи хизматига таянганман. «Интер»да эса улар 3 нафарни ташкил қилишмоқда. Футболчиларнинг энг яхши сифатларини намоён этиш учун уларнинг имкониятларига қараб иш тутиш лозим.

- Ўйинчилик даврингиз муваффақиятли ўтган, бу мураббийлик ишида асқотадими?

- Бу футболчининг ичига кириш, унинг хаёлларини ўқиш имконини беради. Унга қачон тиним бериш, қачон мақташни, қачон танбеҳ беришни, қачон ерга уришни биламан... Баъзан футболчи иккита гол уради, ўзига бино қўяди, хотиржамликка берилади - бу нормал ҳолат, шундай вазиятга ўзим ҳам тушганман. Ҳаётий тажрибам эвазига кўп нарсани олдиндан сезиш, аввалдан муносабат билдиришга ўрганганман.

- Айтишларича, ўйинлар ўртасидаги танаффус пайти номаъқул сўзларни ишлатаркансиз...

- Нималар дейишмайди! Масалан, кимдир 10та ўйин пайти ўзини қўлга олиб, фақат бир марта «ёрилса», айнан шу ҳақида гапиришади. Бу мактаб каби - ёдимизда нима қолади? Ўқитувчимизнинг 10 марта мақтагани эсда сақланадими ёки бир марта дакки берганими?

- Ташқи кўринишингизга катта эътибор қаратасиз. Бу ҳам мураббий учун муҳимми?

- Бўлмасамчи! Футболчиларга парҳез сақлашни буюриб, ўзинг 120 килограмм вазнга эга бўлсанг, шу тўғрими? Майда нарсалар бўлмайди, обрў узоқ йиллар мобайнида тўпланади, аммо уни бир лаҳзада йўқотиш ҳеч гап эмас.

- Афтидан, сизда инқирозга учраган жамоани қийин вазиятдан олиб чиқиш қобилияти бордек. Гўёки, жамоа танлашда ҳам бу алоҳида роль ўйнайдигандек - муваффақиятлилар билан ишлаш қизиқ эмасдек...

- Нега энди! Ҳаммаси «Формула 1»дагидек бўлишини хоҳлайман, қанча тез бўлса, шунча яхши. «Ювентус»да учинчи чемпионлик мавсуми (2013-2014) ажойиб чиқди - биз Европа рекордини ўрнатдик, 102 очко тўпладик. Машинанинг максимум имкония­тидан фойдаланишни истайман. Буни менга ҳаёт ўргатган, бинобарин, авваллари мураббийликка лойиқлигим шубҳа остида эди. «Бари»га борганимда (2007-2009), жамоага «В» серия аутсайдери сифатида қаралганди, якунда биз «А» серияга чиқдик. Шунингдек, элитага «Сиена»ни (2010-2011) ҳам қайтарганман. «Юве», «Челси» ва Италия термасида иш бошлаганимда, бу жамоалар мураккаб давр­ни бошдан кечиришаётганди. Аммо ишонинг, мен ҳар бир таклифга рози бўлганман - вазият маъқул эмаслигини сезганимда рад жавобини берганман.

- Франциялик икки чемпионнинг фаолиятида муҳим роль ўйнагансиз: Поль Погба билан икки йил «Ювентус»да бирга ишлагансиз...

- Унинг агентини шартнома тузишга кўндириш учун беш соат сарф­лаганман, бу йигитчанинг ёши мени хавотирлантирмаслигини айтганман. У 18га тўлганди, қўл остимда ажойиб ўйинчи сифатида шаклланишини билганман. Маҳоратли футболчи, тўғри, ҳозир қандайдир муаммолари бор.

- Иккинчиси - Н~Голо Канте, у билан 2 йил «Челси»да бирга ишладингиз.

- Бу йигитча майдонда бўлганда, гўёки жамоада 13 киши ўйнаётгандек туюлади. У билан келишув амалга ошмаслиги ҳам ҳеч гап эмасди, Раньери уни «Лестер»да қолишга кўндирмоқчи бўлган. Кантега қўнғироқ қилганимда, «Яна бир йил «Лестер»да қолганим маъқулмикан», деди. Камтарлик. Мен эса: «Етар, аҳмоқлик қилма! Сен тайёрсан, эплайсан!» дедим. У келди ва биз ўша мавсумдаёқ чемпион бўлдик, кейин Англия кубогини қўлга киритдик. Муваффақиятларда унинг ҳиссаси катта. Биласизми, ҳеч қачон у каби кўп куладиган футболчини кўрмагандим.

- Ўтган ёзда, сиз - «Юве» тимсоли унинг азалий рақиби - «Интер» билан шартнома имзоладингиз. Бу қанақаси?

- Ўйлашимча, ростгўй одамман, сотқин эмасман, мен учун асосийси иш. Тилёғламаликни ёмон кўраман, ҳеч кимнинг миясини қотирмоқчимасман, хушомадгўйликни ёқтирмайман! Тушунса бўлади-ку! Одамлар вазиятни чигаллаштиришади, бундан негатив қидиришади... Ҳаммасига ўзим эришдим. Кимгадир раҳмат айтишим керак бўлса - бу ота-онамдир. Бошқа вазиятларда кўнглим нимани хоҳласа, шуни бажараман.