Германия лабораториясида коронавирусга қарши вакцина топиш борасида фаол иш олиб борилмоқда. Лойиҳанинг бош ҳомийси - барча клублар фанатлари нафратига учраган «Хоффенхайм» хўжайини. CureVac биофармацевтик компания асосан инфекцион хасталикларга қарши вакцина ҳамда ўсимта (рак) олдини олувчи дорилар яратишга ихтисослашган. 450 нафар ходимни ўз ичига олган ушбу илмий гуруҳ 2000 йили тузилган бўлиб, Германиянинг Тюбинген шаҳрида фаолият юритади. CureVac Johnson & Johnson каби таниқли компаниялар, Билл ҳамда Мелинда Гейтс сингари машҳур шахслар билан ҳамкорлик қилади. Айни пайт компания 1,65 миллиард еврога баҳоланмоқда.

3 март куни CureVac бош директори Даниэль Меникелла АҚШда мамлакат президенти Дональд Трамп билан учрашиб, Covid-19 коронавирусига қарши вакцина ишлаб чиқариш имкониятини муҳокама қилгани ҳақида хабар берилди. Диққатга сазовор томони, Германия компанияси январдан буён шу иш билан шуғулланаётган экан. Меникелланинг ишонтириб айтишича, вакцина бир неча ой давомида тайёр бўлади. Қисқаси, ёз бошидан синов ишлари бошланиши мумкин. Бироқ орадан 8 кун ўтиб, компания асосчиси Ингмар Херр бош директорни ўзгартирди. У Меникеллага ҳамкорликдаги иши учун миннатдорчилик билдирди, аммо ўзгариш сабабига тўхталгани йўқ. Кейинроқ маълум бўлишича, АҚШ вакиллари CureVacдан ўз тадқиқотини океан ортига кўчиришни сўрашган. Германияда чоп этиладиган Welt am Sonntag нашрининг мамлакат ҳукумати хабарига таяниб маълумот тақдим этишича, Трампнинг шахсан ўзи вакцина АҚШда кашф қилинишини хоҳлаган. Хуллас, вакцинани Америкада ишлаб чиқарилиши ёки ундан фойдаланиш эксклюзив ҳуқуқи суммаси сифатида 1 миллиард доллар тилга олинган. Лекин Берлинда бу қадамни кескин танқид остига олишди.

15 март кунига келиб, CureVac чиндан ҳам коронавирус учун мўлжалланган вакцина яратилаётганини расман тасдиқлади, аммо унинг эксклюзив ҳуқуқини АҚШга сотиш эҳтимоли борлигини мутлақо инкор этди. АҚШнинг Германиядаги элчиси Ричард Гренелл эса барчасини ғирт сафсатага чиқарди: «Трампни фақат АҚШ учун вакцина олишга уринаётганликда айблашмоқда. Бироқ бу ғирт бемаънилик». АҚШ ҳукумати ҳам шу каби маълумотларни инкор этиш баробарида вакцина яратиш масаласида ер юзидаги 25тадан ортиқ компания билан музокара олиб борилаётганини маълум қилди. Таъкидланишича, америкалик сармоядорлар улардан кўпига моддий томондан ёрдам бера бошлаган.

CureVac компаниясига келсак, унинг бош сармоядори - Дитмар Хопп. Бу инсон нафақат Германия, балки бутун Европада ҳам анча машҳур. Зеро, Хопп бир неча йиллардан буён «Хоффенхайм» футбол клуби хўжайини сифатида кўпчиликка танилди. Дейлик, февраль ойида бутун жаҳонда у ҳақда гапиришди. Тўғрироғи, Хопп фанатлар нафрати қурбони сифатида тилга олинди. Гап шундаки, Бундеслига ўйинларижа унга қарши баннерлар кўз-кўз қилинди, ҳаттоки, баъзи ўйинлар тўхтатиб қўйилди. Қизиқ, мухлислар Хоппни нега ёқтиришмайди? Фанатлар нафрати унинг «50 Қ 1» қоидасига тўғри келмаслигига боғлиқ. Унга мувофиқ, Германиянинг бирор клубида ягона соҳиби бўлмаслиги керак. Қисқаси, Хопп «Хоффенхайм» акцияларини сотиб олиб, шу қоидани бузди. Яна бир сабаб - Германия футбол иттифоқининг умумий жазолаш тажрибасини қайта тиклагани (мисол учун, бир гуруҳ кишиларнинг ўйинларга ташрифини чеклаш, трибуналарни ёпиб қўйиш...). Айтишларича, барчаси Хоппнинг ўзига нисбатан турли акцияларга эътироз билдиравериши туфайли шундай бўлган.

Умуман олганда, Хопп ҳозирда сармоядор ва компания асосчиларидан бири сифатида ҳам машҳур (CureVac илмий гуруҳининг 80 фоиз акцияси айнан унга тегишли). Энг муҳими, халқ нафратига учраган шахс айни пайт бутун инсониятни ғулғулага солаётган пандемияга қарши кураш ишларига асло бефарқ қараётгани йўқ. Focus.de сайтининг хулосасига кўра, Хопп АҚШ президенти таклифига рад жавоби бериш асносида мутлақо мустақил инсон эканлигини кўрсатган. Дунёдаги таъсир кучи энг баланд инсонлардан бири хоҳишига қарши бориш - бу ўзига хос жасорат. Хопп эса бу борада камтарликни ўрнига қўймоқда. У вакцина ишлаб чиқаришдан асл мақсади муайян ҳудуд эмас, бутун жаҳон миқёсида одамларга ёрдам бериш эканлигини яширмаяпти. Лекин Дитмар воситани ўз сармояси ҳисобига айнан Германияда яратмоқчи.

Сўз...

- Биз алоҳида мамлакатлар эмас, бутун дунё учун вакцина яратмоқчимиз. Кристоф Хеттих (CureVac бошқарув директори).

А.Аҳмедов тайёрлади.